W ostatnich latach wzrasta zainteresowanie potrzebą poznania znaczenia klinicznego niewydolności serca u chorych z EF > 50%, określaną jako „niewydolność z zachowaną frakcją wyrzutową”. Wyniki dotychczas przeprowadzonych badań sugerują, że chorzy z zachowaną frakcją wyrzutową mają lepsze rokowanie, ale dane te są oparte na danych uzyskanych od chorych leczonych w warunkach ambulatoryjnych. Nie ma natomiast analogicznych badań oceniających znaczenia tej postaci niewydolności serca w grupie chorych hospitalizowanych z powodu zaostrzenia objawów przewlekłej niewydolności serca.

 

Cel badania
Celem pracy była ocena epidemiologiczna chorych z niewydolnością serca z zachowaną EF i z zredukowaną EF.

Grupę badaną stanowiło 2802 chorych po raz pierwszy przyjętych do szpitala z powodu niewydolności serca w oparciu o kryteria Framingham. Z badania wykluczono chorych, u których rozwinęła się niewydolność serca po przyjęciu do szpitala oraz chorych, u których nie można było określić EF lub stwierdzono wady zastawkowe.

Średni wiek chorych w grupie z obniżoną wartością EF wyniósł 72 lata, z zachowaną EF – 75,4 roku (p < 0,001). Mężczyźni stanowili 62,6% chorych w grupie z obniżoną wartością EF vs 43,3% chorych w grupie z zachowaną wartością EF (p < 0,001). W grupie z obniżoną wartością EF częściej stwierdzano u chorych dusznicę bolesną (49% chorych vs 36% chorych, p < 0,001), przebyty zawał (39% chorych vs 17% chorych, p < 0,001), cukrzycę (39% chorych vs 32% chorych, p < 0,001), hiperlipidemię (22% chorych vs 15% chorych, p < 0,001), chorobę naczyń obwodowych (15% chorych vs 10% chorych, p < 0,001), więcej było palaczy (17% chorych vs 12% chorych, p < 0,001). Natomiast w grupie z zachowaną wartością EF częściej występowało nadciśnienie tętnicze (49% chorych vs 55% chorych p = 0,005), trzepotanie przedsionków (24% chorych vs 32% chorych, p < 0,001), poziom Hb < 10g/dl (10% chorych vs 21% chorych p < 0,001). Średnia wartość EF w grupie z obniżoną jej wartością wynosiła 25,9%, w grupie z zachowaną wartością EF – 62.4%.

W grupie z obniżoną wartością EF częściej rozpoznano obrzęk ostry płuc (21,1% chorych vs 17,3% chorych, p = 0,02), napadową duszność nocną (30,1% chorych vs 25,0% chorych, p = 0,007), obecność S3 (12,5% chorych vs 8,4% chorych, p = 0,002) natomiast rzadziej obrzęki kostek (56,6% chorych vs 66% chorych, p < 0,001). W badaniu radiologicznym częściej obrzęk płuc (51,8% chorych vs 47% chorych, p = 0,02) i wysięk opłucnowy (45,6% chorych vs 40,9% chorych, p = 0,03).
Pierwszorzędowy punkt końcowy: zarówno po 30 dniach, jak i po roku liczba zgonów była porównywalna w grupach. W grupie z obniżoną EF zmarło w ciągu 30 dni 112 chorych (7,1%), a w grupie z zachowaną wartością EF – 47 chorych (5,3%) (p = 0,08). Po roku odpowiednio w grupach zmarło 400 chorych (25,5%) vs 195 (22,2%) chorych (p = 0,07). Również w analizie wieloczynnikowej nie wykazano wyższego ryzyka zgonu w grupie z obniżoną wartością EF (HR 1,13; 95% CI 0,94-1,36; p = 0,18).
Drugorzędowy punkt końcowy: ponowne przyjęcie do szpitala po roku – 240 chorych (16,1%) w grupie z obniżoną wartością EF i 114 chorych (13,5%) w grupie z zachowaną wartością EF (p = 0,09). Częściej w grupie z obniżoną wartością EF obserwowano w czasie leczenia szpitalnego niedociśnienie (6,0% chorych vs 3,4% chorych, p = 0,005), wstrząs (1,0 chorych vs 0,2% chorych, p = 0,03) chorzy częściej wymagali wentylacji mechanicznej (6,0% chorych vs 3,3% chorych, p = 0,002). W podgrupie chorych z graniczną wartością EF nastąpił zgon u 5,1% chorych w obserwacji 30-dniowej i u 21,3% chorych po roku obserwacji. Jest to wynik podobny jak w grupie chorych z zachowaną wartością EF.

Przeżycie roczne chorych z niewydolnością serca z zachowaną wartością EF jest podobne do chorych ze zredukowaną wartością EF < 40%.