Wstęp
Zmiany jakie dokonały się w ostatnich latach w leceniu niewydolności serca poprzez wprowadzenie do leczenia ACEI, BB, antagonistów aldosteronu, implantacje kardiowerterów czy układu resynchornizujacego doprowadziły do zmniejszenia śmiertelności i chorobowości w tej grupie chorych, ale rokowanie w dalszym ciągu jest złe. Trwają poszukiwania nowych leków w leczeniu niewydolności serca, a jednym z nich jest analog hormonu tarczycy, kwas 3,5-dijodotyropropionowy (3,5-diiodothyropropionic acid, DITPA). W modelu zwierzęcym i w badaniu klinicznym wykazano poprawę w leczeniu niewydolności serca.
Cel badania
Ocena bezpieczeństwa i efektów leczenia u chorych z stabilną niewydolnością serca.
Grupę badaną stanowiło 86 chorych w wieku ≥ 18 lat, leczonych stałymi dawkami leków stosowanych w niewydolności serca zgodnie z obowiązującymi zaleceniami, w II-IV klasie NYHA, z EF ≤ 40%.
Randomizacja w stosunku 2:1 do grupy otrzymującej analog hormonu tarczycy (n = 57 chorych) lub do grupy placebo (n = 29 chorych). DITPA podawano dwa razy dziennie do maksymalnej dawki 360 mg dziennie lub do obniżenie stężenia TSH ≤ 0,02 mU/l. Kontrolne badania po 2, 4, 6, 8, 16, 24 (zakończenie leczenia) i 30 dniach. Stan chorych kwalifikowany jako pogorszenie (leczenie szpitalne lub w oddziałach ratowniczych, zgon, przedwczesne przerwanie leczenia lub wzrost w klasie NYHA), bez zmian, poprawa (zmiana w klasie NYHA).
Pierwszorzędowy punkt końcowy: ocena stanu chorych na zakończenie badania.
Drugorzędowy punkt końcowy: zgony, leczenie szpitalne, ocena serca w badaniu echokardiograficznym, ocena w 6 minutowym teście chodu, ocena jakości życia i ocena wybranych parametrów laboratoryjnych.
Średni wiek chorych wyniósł 67 lat, mężczyźni stanowili 94% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 78% chorych, dusznicę bolesną u 30%, przebyty zawał lub rewaskularyzację u 66%, cukrzycę u 47%, hiperlipidemię u 90%. Palacze – 11% badanych. Średni BMI – 31 kg/m2. Średnia wartość BP 122/69 mm Hg, HR – 68 bpm.
Kardiomiopatię niedokrwienną stwierdzono u 68% chorych, nieniedokrwienną u 24%, z innej przyczyny u 8%. W II klasie NYHA było 64% chorych, w III klasie – 36%.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: pogorszenie niewydolności serca w ocenie globalnej stanu zdrowia obserwowano u 18(33%) chorych w grupie otrzymującej lek i u 6(21%) chorych w grupie placebo, nie obserwowano zmiany w stanie klinicznym u 26(48%) vs 12(41%) chorych, a poprawę stwierdzono u 10(19%) vs 11(38%) chorych odpowiednio w grupach. Natomiast nie obserwowano różnic pomiędzy grupami w niewydolności serca w zmianie klasy NYHA, pogorszenie u 19 vs 14% chorych, bez zmian 74 vs 79% chorych i poprawa 8 vs 7% chorych odpowiednio w grupie leczonej i placebo.
Drugorzędowy punkt końcowy: w grupie chorych stosujących analog hormonu tarczycy obserwowano wzrost rzutu serca i spadek oporu obwodowego, oraz zmniejszenie wymiaru końcowoskurczowego lewej komory (wymiar końcoworozkurczowy pozostał bez zmian). W grupie otrzymującej lek stwierdzono wzrost częstości pracy serca. Wzrost ten powyżej 10% w porównaniu do badania wyjściowego stwierdzono u 61% chorych w grupie leczonej i u 41% chorych w grupie placebo.
W grupie leczonej stwierdzono zmiany w stężeniu cholesterolu (obniżenie o 18 mg/dl w grupie leczonej i o 7 mg/dl w grupie placebo), LDL (obniżenie o 11 vs 4 mg/dl) i masy ciała (wzrost o 5 vs 0 kg). Nie obserwowano różnic w teście 6 minutowego chodu, jakości życia i badanych parametrach laboratoryjnych (epinefryna, norepinefryna, dopamina, BNP, IL-6, IL-10, MCP-1 i TNF-α).
Wnioski
Leczenie analogiem hormonu tarczycy (DITPA) nie powodowało zmian w stanie klinicznym chorych z niewydolnością serca, chociaż obserwowano poprawę w parametrach hemodynamicznych i laboratoryjnych.
Goldman S, McCarren M, Morkin E, Ladenson PW, Edson R, Warren S, Ohm J, Thai H, Churby L, Barnhill J, O’Brien T, Anand I, Warner A, Hattler B, Dunlap M, Erikson J, Shih MC, Lavori P. DITPA (3,5-Diiodothyropropionic Acid), a thyroid hormone analog to treat heart failure: phase II trial veterans affairs cooperative study. Circulation. 2009 Jun 23, 119(24), 3093-3100. [PMID]: 19506112 .