Szacuje się, że około 5 milionów Amerykanów choruje na niewydolność serca, w tym połowa tej populacji chorych ma niewydolność rozkurczową zdefiniowaną jako współistnienie klinicznych cech niewydolności serca przy prawidłowej frakcji wyrzutowej. Digoksyna jest lekiem stosowanym przez ponad 2 stulecia w leczeniu chorych ze skurczową niewydolnością serca. Natomiast brak jest badań z randomizacją oceniających skuteczność digoksyny w leczeniu chorych z rozkurczową niewydolnością serca.

Cel badania
Ocena znaczenia klinicznego terapii digoksyną w grupie chorych z rozkurczową niewydolnością serca.

Grupę badaną stanowiło 988 chorych leczonych ambulatoryjnie z powodu niewydolności serca, z wartościami EF > 45% i z rytmem zatokowym.

Średni wiek chorych wyniósł 67 lat, ≥ 65. roku życia – 64% chorych mężczyźni stanowili 59% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 59% chorych, dusznicę bolesną u 30%, przebyty zawał u 50%, cukrzycę u 29%, niewydolność nerek u 50%. Średnia wartość EF – 56%, z EF ≥ 50% – 73%.

Średni poziom kreatyniny – 1,26 mg/dl, z GFR < 60 ml/min – 50% chorych. Wskaźnik radiologiczny serce-klatka piersiowa 0,55 u 26% chorych. W I-II klasie wg skali NYHA – 78% chorych, w III klasie wg skali NYHA – 21% badanych. Niedokrwienna przyczyna niewydolności serca u 56% chorych, nieniedokrwienna u 44%. Digoksynę w dawce 0,125 mg/dobę otrzymywało 22% chorych, 0,250 mg/dobę – 68%, 0,375 mg/dobę – 9% i 0,5 mg/dobę – 1%.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: odsetek chorych, u których stwierdzono punkt końcowy był porównywalny w grupie leczonej digoksyną i placebo – 21 (21%) vs 119 (24%) (HR 0,82; 95% CI 0,63-1,07; p = 0,136). Znamienne statystycznie rzadsze występowanie punktu końcowego badania odnotowano w grupie leczonej digoksyną tylko w 2 roku leczenia, 89 (18%) chorych w grupie digoksyny i u 113 (23%) chorych w grupie placebo (HR 0,71; 95% CI 0,52-0,98; p = 0,034).
Drugorzędowy punkt końcowy: nie wykazano przewagi leczenia digoksyną. Liczba chorych leczonych szpitalnie z powodu niewydolności serca i zgony sercowo-naczyniowe (punkt pierwotny badania CHARM-Preserved) wystąpiły z porównywalną częstością w obu grupach u 142 chorych (29%) w grupie digoksyny i u 154 chorych (31%) w grupie kontrolnej (HR 0,88; 95% CI 0,70-1,11; p = 0,269). Podobnie jak w przypadku punktu pierwotnego, po 2-letnim okresie leczenia różnica była istotna statystycznie na korzyść grupy leczonej digoksyną (HR 0,75; 95% CI 0,57-0,99: p = 0,044). Liczba wszystkich zgonów (p = 0,925), zgonów z przyczyn sercowo-naczyniowych (p = 0,978) i w przebiegu niewydolności serca (p = 0,598) była porównywalna w grupach. Również liczba wszystkich chorych hospitalizowanych (p = 0,683), jaki i liczba chorych hospitalizowanych z powodu chorób sercowo-naczyniowych (p = 0,301) i z powodu pogorszenia niewydolności serca (p = 0,094) nie różniła się pomiędzy grupami.
Objawy niepożądane związane ze stosowanym leczeniem wystąpiły u 48 chorych (10%) w grupie leczonej digoksyną i u 18 chorych (4%) w grupie otrzymującej placebo (p < 0,001).

Terapia digoksyną chorych z rozkurczową niewydolnością serca i z zachowanym rytmem zatokowym nie poprawia wyników leczenia w porównaniu z postępowaniem rutynowym.