Średni wiek chorych wynosił 61 lat, mężczyźni stanowili 64% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 55% chorych, dusznicę stabilną u 45%, dusznicę niestabilną u 55%, przebyte PCI u 10%, przebyte CABG u 3%, cukrzycę u 34%. Palacze – 37% badanych. Średnie stężenie Ch ≥ 200 mg/dl u 29% chorych. Choroba wielonaczyniowa występowała u 63% chorych; zmianę w tętnicy zstępującej przedniej zaobserwowano u 61% chorych, w okalającej u 11%, w prawej tętnicy wieńcowej u 28%. Przewlekłe całkowite zamknięcie naczynia stwierdzono u 10% chorych, zmiany ostialne u 15%. Średnia liczba stentów użytych na zmianę wynosiła 1,5.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: LLL w stencie w grupie leczonej trzema lekami przeciwpłytkowymi była mniejsza w porównaniu z grupą leczoną dwoma lekami: 0,22 ± 0,48 mm vs 0,32 ± 0,51 mm (p = 0,031). Zarówno na końcu proksymalnym (0,03 ± 0,44 mm vs 0,18 ± 0,48 mm; p = 0,003), jak i dystalnym (–0,06 ± 0,42 mm vs 0,04 ± 0,42 mm; p = 0,028) LLL była istotnie statystycznie niższa w grupie leczonej trzema lekami. Wymiar światła w grupie leczonej trzema lekami był wyższy niż w grupie leczonej dwoma lekami, ale różnica ta nie była istotna statystycznie (p = 0,104).
Drugorzędowy punkt końcowy: LLL w segmencie była również istotnie statystycznie mniejsza w grupie leczonej trzema lekami przeciwpłytkowymi, 0,34 ± 0,49 mm vs 0,51 ± 0,49 mm (p = 0,001). Restenoza wystąpiła z podobną częstością w grupach zarówno w stencie (p = 0,408), jak i w segmencie (p = 0,104). Również typ restenozy wg klasyfikacji Mehran był podobny w grupach.
Klinicznie MACE wystąpiły istotnie statystycznie częściej w grupie otrzymującej dwa leki przeciwpłytkowe (u 19 chorych) niż w grupie otrzymującej trzy leki przeciwpłytkowe (u 7 chorych) (p = 0,016). Zanotowano zgon 2 chorych w grupie standardowej terapii, zawał wystąpił u jednego chorego w każdej z grup, TLR u 7 chorych w grupie terapii trzylekowej i u 17 chorych w grupie terapii dwulekowej (p = 0,036). Rewaskularyzację naczynia (target vessel revascularization, TVR) wykonano u 9 chorych z grupy leczonej trzema lekami i u 18 chorych w grupie leczonej typowo, nie uzyskując różnicy istotnej statystycznie (p = 0,075), ale punkt złożony obejmujący zgon, zawał i TVR wystąpił istotnie statystycznie rzadziej w grupie leczonej trzema lekami (9 vs 20 chorych; p = 0,036). Zakrzepica w stencie wystąpiła u jednego chorego w każdej z grup.
Nie obserwowano dużych krwawień, a małe krwawienia występowały z podobną częstością w grupach (2 vs 4 chorych). Objawy uboczne były podobne w grupach, ale w grupie otrzymującej cilostazol częściej zgłaszano zaczerwienienia skóry (12 vs 4 chorych; p = 0,033) i objawy żołądkowo-jelitowe (12 vs 2 chorych; p = 0,012). W grupie otrzymującej trzy leki leczenie przerwało 38 chorych (15,2%), a w grupie otrzymującej dwa leki 3 chorych (1,2%) (p < 0,001).
Wnioski
U chorych ze zmianami długimi, którym wszczepiono DES, cilostazol zmniejsza późną utratę światła i zmniejsza częstość ponownej rewaskularyzacji.
drukuj
