Niedokrwistość jest uznanym czynnikiem zachorowalności u chorych z niewydolnością serca. W badaniach wskazuje się, że ok. 33% chorych leczonych w klinikach kardiologicznych ma stężenie hemoglobiny < 12,0 g/dl. W badaniach klinicznych wykazano korzystny wpływ darbepoetyny α stymulującej erytropoezę na poprawę funkcji serca i nerek, ze zmniejszeniem częstości leczenia szpitalnego i redukcją dawek leków moczopędnych.

 

Cel badania
W pracy oceniono wpływ darbepoetyny α na tolerancję wysiłku i czas jego trwania u objawowych chorych z niewydolnością serca.

Grupę badaną stanowiło 41 chorych w wieku ≥ 21 lat, z objawami niewydolności serca, z maksymalnym VO₂ ≤ 16 ml/kg m.c./min w ostatnich 2–5 testach wysiłkowych, z różnicą uzyskanych wartości pomiędzy testami do 15%, ze stężeniem hemoglobiny ≥ 9,0 g/dl i ≤ 12,0 g/dl, z EF ≤ 40%, stale leczonych wg aktualnych zaleceń (ACEI lub ARB i LBA), nieoczekujących na przeszczep serca, z wyrównanym stężeniem żelaza, BP < 160/100 mm Hg i stężeniem kreatyniny ≤ 3,0 mg/dl.

Randomizacja chorych do grupy placebo (n = 19) lub do grupy leczonej darbepoetyną α (n = 22) w dawce 0,75 µg/kg m.c. co 2 tyg. przez 26 tyg. Stężenie hemoglobiny kontrolowano co tydzień i w zależności od niego korygowano dawki darbepoetyny α. Przy stężeniu ≥ 15,5 g/dl leku nie podawano. Wszyscy chorzy otrzymywali preparaty żelaza w dawce 200–300 mg dziennie w celu utrzymania stężenia żelaza > 800 ng/ml. Przeprowadzano test wysiłkowy wg zmodyfikowanego protokołu Naughtona.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: zmiana tolerancji wysiłku w 27. tyg. badania mierzona szczytowym VO₂ (ml/kg m.c./min).

Drugorzędowy punkt końcowy: szczytowy VO₂ (ml/min), czas trwania wysiłku, stężenie hemoglobiny, klasa wg NYHA, jakość życia – ocena za pomocą kwestionariusza KCCQ, (Kansas City Cardiomyopathy Questionnaire), MLHFO (Minnesota Living With Heart Failure Questionaire) i ocena własna za pomocą PGA (Patient`s Global Assessment score); stężenie peptydu natriuretycznego (brain natriuretic peptide, BNP), masa ciała i leczenie szpitalne w czasie badania.

Średni wiek chorych wynosił 71 lat, 32% chorych było w wieku ≥ 75 lat. Mężczyźni stanowili 54% badanych. Stężenie hemoglobiny ≤ 11 g/dl stwierdzono u 27% chorych, > 11 i ≤ 12 g/dl u 32% i > 12 g/dl u 41%. Do II klasy wg NYHA zaliczono 43% chorych, do III – 53%. Kardiomiopatia niedokrwienna występowała u 85% chorych.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: wyjściowo szczytowy VO₂ w grupie kontrolnej wynosił 12,2 ± 0,6 ml/kg m.c./min, po 27 tyg. 11,7 ± 0,5 ml/kg m.c./min, całkowita różnica 0,1 (95% CI –1,2–1,3). W grupie otrzymującej darbepoetynę α wynik po leczeniu taki sam jak wyjściowo: 12,4 ± 0,6 ml/kg m.c./min, całkowita różnica 0,5 (95% CI –0,6–1,7). Różnica pomiędzy grupami wynosiła 0,5 ml/kg m.c./min (95% CI –0,7–1,7; p = 0,40). Nie wykazano korzyści ze stosowania darbepoetyny α w podgrupach chorych z uwzględnieniem płci, wieku, rasy, palenia tytoniu, stosowania LBA, czasu trwania CHF i klasy wg NYHA.

Drugorzędowy punkt końcowy: zmiana szczytowego VO₂ w grupie leczonej 43 ± 30 ml/min, w grupie kontrolnej –3 ± 28 ml/min, całkowita różnica 45 ml/min (95% CI –35–127; p = 0,27). Czas trwania próby uległ skróceniu w grupie kontrolnej o 67 ± 63 s, w porównaniu ze wzrostem w grupie leczonej o 42 ± 59 s, różnica pomiędzy grupami wynosiła 108 s (95% CI –11–228; p = 0,075). Stężenie hemoglobiny zwiększyło się w grupie leczonej o 2,4 vs 0,9 g/dl w grupie kontrolnej, różnica wyniosła 1,5 g/dl (95% CI 0,5–2,4; p = 0,005). Nie stwierdzono różnic w poprawie klasy wg NYHA w grupach. W grupie leczonej 79% chorych stwierdziło poprawę w jakości życia w ocenie PGA, a w grupie placebo tylko 41% chorych (p = 0,01). Nie obserwowano różnic pomiędzy grupami w poprawie jakości życia w ocenie za pomocą kwestionariuszy KCCQ i MLHFQ. Nie zanotowano różnic w stężeniu BNP, masie ciała i liczbie hospitalizacji pomiędzy grupami.

 

U chorych objawowych z niewydolnością serca i niedokrwistością, darbepoetyna α powoduje zwiększenie stężenia hemoglobiny i poprawę jakości życia. Obserwowano trend w poprawie wydolności wysiłku, lecz nie w szczytowym wzroście VO₂.