Wyniki opublikowanych badań dowodzą, że okrężna ablacja żył płucnych (circumferential pulmonary vein ablation, CPVA) może być efektywną metodą terapeutyczną w przypadku zarówno napadowego jak i utrwalonego migotania przedsionków (atrial fibrillation, AF). W przeprowadzonych dotychczas badaniach chorych poddawano zabiegom ablacji leczono jednocześnie antyarytmicznie, a w przypadku nawrotów FA mieli wykonywane kolejne kardiowersje, co utrudnia jednoznaczną ocenę efektywności CPVA w utrzymaniu rytmu zatokowego. Nie monitorowano chorych w kierunku występowania bezobjawowych napadów AF.

Cel badania
Ocena efektywności zabiegu CPVA i krótkoterminowej (3-miesięcznej) terapii antyarytmicznej po kardiowersji elektrycznej przewlekłego AF w utrzymaniu rytmu zatokowego.

Chorzy z udokumentowanym migotaniem przedsionków, trwającym dłużej niż 6 mies. bez samoistnego powrotu rytmu zatokowego i z nawrotem migotania w ciągu tygodnia po kardiowersji. Do badania nie włączano chorych ze znacznie powiększonym lewym przedsionkiem > 55 mm i istotnie obniżoną wartością EF < 30%.

Randomizacja do leczenia ablacją podłoża AF (n = 77 chorych) lub do grupy kontrolnej (n = 66 chorych). W grupie badanej chorzy otrzymywali amiodaron przez 6 tyg. przed ablacją i ewentualną kardiowersją. W grupie kontrolnej podobnie – chorzy również otrzymywali amiodaron przez 6 tyg. przed kardiowersją. Natomiast farmakoterapię antyarytmiczną w grupie poddanej zabiegom ablacji (200 mg amiodaronu) prowadzono tylko przez 3 mies. po zabiegu. Wizyty kontrolne w 3., 6. i 12. mies. badania. W czasie wizyt kontrolnych wykonywano badanie echokardiograficzne i oceniano natężenie objawów występujących zaburzeń rytmu za pomocą kwestionariusza. Chorzy kontrolowali rytm serca przez 5 dni w tygodniu przez 3 min i zawsze przy występujących objawach sugerujących napad AF systemem monitorowania LifeWatch. Zapisy EKG były interpretowane przez 2 niezależnych badaczy.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: brak nawrotów migotania (trzepotania) przedsionków w okresie 12-miesięcznej obserwacji.

Drugorzędowy punkt końcowy: częstość występowania powikłań, dynamiczne zmiany wymiaru lewego przedsionka i wartość EF oraz odczuwane subiektywnie przez chorych zmiany w uciążliwości objawów klinicznych związanych z arytmią.

Średni wiek chorych wyniósł 57 lat, mężczyźni stanowili 65% badanych. Czas trwania AF wyniósł 4-5 lat, wymiar lewego przedsionka – 4,5 cm. Średnia wartość EF – 56%. Liczba leków antyarytmicznych pobierana przed badaniem – 2, liczba nieefektywnych kardiowersji – 2.

W grupie badanej u 77 chorych wykonano ablację żył płucnych, u 12 chorych uzyskano przerwanie migotania w czasie ablacji, a u pozostałych AF przerwano podaniem ibutilidu lub wykonano kardiowersję. U 20 chorych wykonano ponowną ablację z powodu nawrotu AF, a u 5 chorych z powodu nawrotu trzepotania przedsionków. W grupie kontrolnej po podaniu amiodaronu powrót rytmu zatokowego obserwowano u 3 chorych, u pozostałych wykonano kardiowersję. U 67 chorych wystąpił nawrót AF w ciągu 2 mies. i wykonano ponowną kardiowersję.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: w grupie CPVA liczba chorych bez nawrotu AF po roku wyniosła 57 chorych (74%), w grupie kontrolnej 40 chorych (58%) (p = 0,05). Spośród 69 chorych z grupy kontrolnej 53 (77%) miało wykonaną ablację w okresie 12-miesięcznej obserwacji, a jedynie 3 chorych (4%) utrzymało rytm zatokowy bez leków antyarytmicznych lub ablacji.

Drugorzędowy punkt końcowy: w grupie CPVA, poza występowaniem trzepotania przedsionków, nie obserwowano powikłań. Po roku wielkość lewego przedsionka była mniejsza w grupie badanej 40 ± 6 mm vs 45 ± 6 mm (p < 0,001). Wśród chorych utrzymujących rytm zatokowy po 12 mies. chorzy leczeni ablacją mieli wyższą wartość EF w porównaniu z wartością wyjściową 0,62 ± 0,08 vs 0,55 ± 0,06 (p < 0,001). Wskaźnik uciążliwości objawów arytmii był po 12 mies. istotnie niższy w grupie chorych leczonych ablacją i utrzymujących rytm zatokowy 6 ± 2 punktowy, w porównaniu z wartością wyjściową 17 ± 4 (p < 0,001).

Ablacja żył płucnych jest skuteczną metodą prowadzącą do utrzymania rytmu zatokowego w dłuższym okresie czasu , niezależnie od stosowanego leczenia antyarytmicznego i/lub kardiowersji. Utrzymanie rytmu zatokowego prowadzi do poprawy jakości życia oraz zmniejszenia wielkości jamy lewego przedsionka.