Wstęp
W chorobie Kawasaki po typowym leczeniu immunoglobulinami w wysokich dawkach razem z ASA, u 11–23% dzieci utrzymuje się lub nawraca gorączka, a u 10–15% chorych stwierdza się nieprawidłowości w naczyniach wieńcowych. W obserwacjach klinicznych donoszono, że podanie sterydów może wiązać się ze zwiększeniem ilości tętniaków naczyń wieńcowych i obserwowano wzrost powikłań zatorowych. Z kolei włącznie sterydów może przyspieszać wygaszenie procesu zapalnego i zmniejszyć ilość zmian w naczyniach wieńcowych. Obserwacje te jednak nie były weryfikowane w badaniach randomizowanych.
Cel badania
Ocena leczenia skojarzonego z włączeniem sterydów w chorobie Kawasaki, na przebieg kliniczny choroby i zmiany w naczyniach wieńcowych.
Grupę badaną stanowiło 178 dzieci spełniające kryteria rozpoznania choroby Kawasaki.
Randomizacja do grupy leczonej typowo z podaniem immunoglobulin i ASA (n=88 dzieci) lub do grupy w której dodatkowo podawano prednisolon (n=90 dzieci). Immunoglobuliny podawano w dawce 1 g/kg/dzień przez kolejne 2 dni we wlewie 12 godz. Prednisolon podawano w dawce 2 mg/kg/dzień w 3 dawkach do ustąpienia temperatury, a następnie doustnie do normalizacji poziomu CRP (<0,5 mg/dl). Po normalizacji stężenia CRP redukowano dawki prednisolonu w odstępach 5 dniowych przez 15 dni. Dodatkowo dzieci otrzymywały ASA 30 mg/kg i dipyridamol 2 mg/kg/dzień. Dawkę ASA redukowano do 5 mg/kg/dzień po normalizacji CRP.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: zmiany w naczyniach wieńcowych w pierwszym mies. choroby w ocenie echokardiograficznej według przyjętych kryteriów.
Drugorzędowy punkt końcowy: czas trwania gorączki, czas do normalizacji CRP, brak skuteczności leczenia lub nawrót gorączki.
Średni wiek dzieci wyniósł 23 mies., chłopcy stanowili 57% badanych. Średni czas trwania choroby przed włączeniem do badania 4,5 dnia. Średnia liczba białych krwinek – 14,5x104/mm3, płytek – 35,5x104/mm3, hematokryt – 34%, CRP – 9,0 mg/dl. Wskaźnik ciężkości choroby (według Harada i Yanagawa) – 3,7. Średni czas obserwacji dzieci wyniósł 2 mies.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: rozszerzenia naczyń wieńcowych obserwowano u 10 dzieci w grupie leczonej typowo i u 2 dzieci w grupie w której dodatkowo podawano sterydy (11,4% vs 2,2% badanych: p=0,017). Nie obserwowano tętniaków (>8 mm) naczyń wieńcowych w badanych grupach.
Drugorzędowy punkt końcowy: średni czas utrzymywania się gorączki wyniósł 1,5 dni w grupie leczonej typowo i 0,6 dnia w grupie leczonej dodatkowo prednisolonem (p<0,001). Czas do normalizacji CRP wyniósł odpowiednio w grupach 11,2 dni vs 8,4 dni (p=0,001). Brak skuteczności leczenia obserwowano u 16 dzieci w grupie leczonej typowo i u 5 dzieci w grupie leczonej dodatkowo sterydami (18,2% vs 5,6% badanych; p=0,01). Nawrót gorączki u 2 vs 4 dzieci odpowiednio grupach.
Nie obserwowano poważnych zdarzeń sercowych w grupie leczonej sterydami.
Wnioski
Leczenie skojarzone immunoglobulinami i prednisolonem poprawia przebieg kliniczny i zmniejsza liczbę zmian w naczyniach wieńcowych, bez zwiększenia liczby objawów ubocznych u dzieci z chorobą Kawasaki.
Inoue Y, Okada Y, Shinohara M, Kobayashi T, Kobayashi T, Tomomasa T, Takeuchi K, Morikawa A. A multicenter prospective randomized trial of corticosteroids in primary therapy for Kawasaki disease: clinical course and coronary artery outcome. J Pediatr. 2006 Sep, 149(3), 336-341. [PMID]: 16939743.
drukuj
