Ocena skuteczności i bezpieczeństwa terapii kolchicyną w prewencji wtórnej zapalenia osierdzia.

Dorośli z potwierdzonym nawrotem zapalenia osierdzia (zdefiniowanym jako nawrót bólu i wystąpienie co najmniej jednego z następujących objawów: gorączka, szmer tarcia osierdzia, zmiany elektrokardiograficzne, nowo ujawniony wysięk lub zwiększenie ilości wysięku, leukocytoza, podwyższona wartość odczynu Biernackiego lub stężenia białka C-reaktywnego u osoby z przebytym ostrym zapaleniem osierdzia).

Pacjentów randomizowano do terapii kolchicyną w dawce dobowej 2 mg przez pierwsze 24 godziny leczenia, następnie przez sześć miesięcy w dawce 0,5 mg dwa razy na dobę (1 mg, następnie 0,5 mg raz dziennie w przypadku pacjentów z masą ciała poniżej 70 kg) lub placebo. Dodatkowo, u wszystkich badanych stosowano kwas acetylosalicylowy (w dawce 800–1000 mg) lub ibuprofen (w dawce  600 mg) co osiem godzin przez 7–10 dni.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: Nawrót zapalenia osierdzia.

Drugorzędowe punkty końcowe: Utrzymywanie się objawów przez 72 godziny, remisja w pierwszym tygodniu, liczba nawrotów, czas do kolejnego nawrotu, hospitalizacja z powodu nawrotu, tamponada osierdzia, wystąpienie zaciskającego zapalenia osierdzia.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: Nawrót zapalenia osierdzia wystąpił u 24% badanych leczonych kolchicyną i u 55% badanych w grupie placebo (RRR=0,56; NNT=3).

Drugorzędowe punkty końcowe: W pierwszym tygodniu, remisję obserwowano istotnie częściej w grupie chorych leczonych kolchicyną niż w grupie placebo (82% v. 48%, p<0,001). Wśród chorych leczonych kolchicyną obserwowano istotnie mniej nawrotów zapalenia osierdzia (0,1 v. 1, p<0,001), czas do pierwszego nawrotu był dłuższy (2,5 miesiąca v. 1 miesiąc, p<0,001), rzadziej objawy utrzymywały się dłużej niż przez 72 godziny (23% v. 53%, p=0,001), rzadziej występowała też konieczność ponownej hospitalizacji z powodu zapalenia osierdzia (5% v. 13%, p=0,2). Nie wykazano różnicy w częstości występowania tamponady osierdzia.

Stosowanie kolchicyny nie wiązało się z częstszym, niż w grupie placebo, występowaniem jakichkolwiek działań niepożądanych (7% v. 7%), nie obserwowano też poważnych działań niepożądanych.

 

Wnioski:

Stosowanie kolchicyny u chorych z nawrotem zapalenia osierdzia, jako uzupełnienia leczenia przeciwzapalnego, wydaje się bezpiecznym postępowaniem, które skutecznie przyspiesza ustąpienie objawów i zmniejsza częstość występowania nawrotów choroby.