Sirolimus lub paklitaksel uwalniany ze stentu powoduje opóźnienie procesów naprawczych uszkodzonej ściany naczynia nawet przez okres 40 miesięcy po implantowaniu stentu i stan ten jest powiązany z późną zakrzepicą w stencie. W badaniu tych samych autorów porównujących wpływ sirolimusu i paklitakselu na śródbłonek naczynia wykazano, że oba leki powodują podobne pogorszenie funkcji śródbłonka, szczególnie w części dystalnej naczynia i efekt ten utrzymywał się w ciągu w 6 miesiącu po implantacji stentu. Zotarolimus wykazuje szybkie i jednorodne gojenie się nabłonka, ale nie mamy danych co do jego wpływu na funkcję śródbłonka po implantacji stentu.

 

Wpływ stentu metalowego (bare metal stent, BMS) oraz zotarolimusu i sirolimusu uwalnianych z stentów (zotarolimus eluting stent, ZES i sirolimus eluting stent, SES) na wazomotorykę śródbłonka przed i 6 miesięcy po zabiegu.

Grupę badaną stanowiło 47 chorych z stabilną chorobą wieńcową, z pojedynczą zmiana de novo w gałęzi przedniej zstępującej, z stenozą ≥ 80%. Do badania nie włączano chorych z udokumentowanym skurczem naczyń wieńcowych, z zwężeniem ≥ 50% po podaniu acetylocholiny do naczynia przed wykonaniem zabiegu, z EF < 30%.

Randomizacja do grupy w której implantowano SES (n = 19 chorych), do grupy w której implantowano ZES (n = 19 chorych) lub do grupy w której implantowano BMS (n = 9 chorych). 72 godz. przed zabiegiem odstawiano wszystkie leki mające wpływ na motorykę naczyń wieńcowych. Cewnikiem podawano do ujścia lewej tętnicy wieńcowej acetylocholinę w wzrastających dawkach (10, 20, 50, 100 µg) przez 1 min. z prędkością 5ml/min, z 5 min. przerwami pomiędzy poszczególnymi dawkami. Po ostatniej dawce podawano 200 µg NTG. Wymiar proksymalny i dystalnym naczynia 5 mm od stentu oceniano w fazie końcowoskurczowej. Zmiany wymiaru naczynia oceniano po podaniu acetylocholiny i NTG. Zmiany w naczyniach po podaniu acetylocholiny i NTG były ponownie oceniane po 6 mies.

Średni wiek chorych wyniósł 61 lat, mężczyźni stanowili 51% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 30% chorych, cukrzycę u 21%. Palacze – 23% badanych. BMI > 25 kg/m² u 28% chorych.

Po 6 mies. statyny stosowało 92% chorych, a ACEI/ARB – 30%. Średnia długość implantowanego stentu – 24,4 mm. Późna utrata światła po 6 mies. była najmniejsza w grupie z implantowanym SES (0,13 mm) w porównaniu z grupą z implantowanym ZES (0,61 mm, p = 0,002) lub BMS (0,74 mm, p < 0,001).

 

Wyjściowo średni wymiar naczynia proksymalnie i dystalnie od stentu był porównywalny w grupach. Odcinek proksymalny naczynia z implantowanym SES ulegał większemu zwężeniu po stymulacji poszczególnymi dawkami acetylocholiny w porównaniu z BMS (p < 0,001). Różnica w wielkości zwężenia była istotna tylko po największej dawce acetylocholiny w przypadku ZES w porównaniu z BMS (p < 0,05). Po uwzględnieniu dwóch zmiennych, długości stentu i późnej utraty światła, różnice pomiędzy grupami pozostały w dalszym ciągu istotne statycznie.

Odcinek dystalnym jeszcze wyraźniej ulegał zwężeniu po stymulacji acetylocholina w grupie chorych z implantowanym SES w porównaniu z BMS (p < 0,001), natomiast w grupie z implantowanym ZES po dawce 20, 50 i 100 µg w porównaniu z BMS (p < 0,05).

W grupie z implantowanym SES zwężenie odcinka proksymalnego 6 mies. po stentowaniu było istotnie statystycznie większe po dawce 20, 50 i 100 µg w porównaniu z wartościami wyjściowymi (p < 0,05), natomiast w odcinku dystalnym po wszystkich dawkach obserwowano zdecydowanie większa wazokonstrykcję (p < 0,001). W przypadku grupy z implantowanym ZES nie obserwowano różnic w wymiarze odcinka proksymalnego przed i po 6 mies., natomiast w odcinku dystalnym różnicę istotną statystycznie obserwowano po dawce 50 i 100 µg (p < 0,05).

Nie obserwowano różnic w poszczególnych grupach przed i po 6 mies. w wymiarze naczynia po wazodilatacji NTG.

 

Wazokonstrykcja po stymulacji acetylocholiną odcinków okołostentowych była mniej wyrażona w grupie z implantowanym ZES niż SES w kontrolnym badaniu po 6 miesiącach, co wskazuje że funkcja śródbłonka jest lepsza po implantacji ZES niż SES.