Zmiany naczyniowe w tętnicy udowej są coraz częściej leczone w czasie zabiegów przezskórnych. Użycie stentgraftów samorozprężalnych w przypadku takich zmian wiąże się z dobrymi wynikami klinicznymi i wysoką drożnością stentów po 12 miesiącach obserwacji. Pomosty żylne pozostają w jednak w dalszym ciągu „złotym standardem” w chirurgii naczyniowej, a sztuczne protezy naczyniowe rezerwuje się dla chorych u których zastosowanie pomostów żylnych jest niemożliwe.

 

Porównanie dwóch metod leczenia zmian naczyniowych w tętnicy udowej, stentowanie zmian lub typowe postępowanie chirurgiczne.

Grupę badaną stanowiło 86 chorych z objawami chromania przystankowego ograniczającymi funkcje życiowe, lub z bólem spoczynkowym bez zmian martwiczych. W badaniu naczyniowym zmiana drożna z przepływem do kostki w odcinku podkolanowym. Chorzy bez zmian naczyniowych w odcinku aortalno-biodrowym.

Randomizacja do grupy w której implantowano stentgrafty (n = 40 chorych, zmiany w 50 kończynach) lub do grupy leczonej chirurgicznie (n = 46 chorych, zmiany w 50 kończynach). Stent implantowano typowo. Wszyscy chorzy otrzymywali UFH (100 U/kg), a po zabiegu ASA (81-325 mg) i klopidogrel (75 mg) przez okres co najmniej 3 mies. Wszyscy chorzy którzy byli leczeni warfaryna nie otrzymywali klopidogrelu. W leczeniu operacyjnym stosowano pomosty dakronowe lub ePTFE (expanded polytetrafluoroethylene). Po opuszczeniu szpitala kontrolne badanie po 3, 6, 9, 12, 18 i 24 mies.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: pierwotna i wtórna drożność pomostu. Niewydolność graftu definiowana jako zakrzepica w stentgrafcie/pomoście, restenoza > 50% w leczonym naczyniu poniżej lub powyżej stentgraftu/pomostu lub w stentgrafcie /pomoście. Spadek wartości wskaźnika ramie-kostka (ankle-brachial index, ABI) ≤ 0,15.

Średni wiek chorych wyniósł 72 lata w grupie w której implantowano stent i 67 lat w grupie leczonej operacyjnie (p = 0,03). Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 52% chorych, dusznicę bolesną u 41%, cukrzycę u 40%, hiperlipidemię u 51%, przewlekła obturacyjna chorobę płuc u 12%. Palacze – 57% badanych.

Klinicznie w 1-2 stopniu w klasyfikacji Rutheforda było 46% chorych, w 3 klasie – 26% i w ≥ 4 klasie 28%. Zmiany typu A w klasyfikacji TASC II w 18% zmian, typu B w 56%, typu C w 11% i D w 15%. Średnio implantowano 2,3 stenta w jednej kończynie. Średni wymiar stentu 5,7 mm, średnia długość 25,6 cm. Pomost dakronowy implantowano w 34 kończynach, a ePTFE w 18 kończynach. Średni wymiar pomostu 7,4 mm. Średni czas pobytu szpitalnego wyniósł 0,9 dnia w grupie leczonej przezskórną implantacją stentu i 3,1 dnia w grupie leczonej chirurgicznie (p < 0,001).

Pierwszorzędowy punkt końcowy: pierwotna drożność stentu stwierdzono po 6, 12 i 24 mies. w 81, 72 i 63% zmian, a w grupie leczonej chirurgicznie drożność pomostu utrzymywała się w 84, 77 i 64% przypadków (p = 0,716). Wtórna drożność w przypadku stentów w 86, 83 i 76% zmian, w przypadku pomostów w 89, 86 i 76% (p = 0,695). Poprawa w klasie Rutheforda była podobna w grupach i po 24 mies. średnia wartość wyniosła 2,5. Również nie stwierdzono różnicy w pierwotnej i wtórnej drożności pomostów w zależności od typu zmian (o mniejszym nasileniu TASC II A/B vs o większym nasileniu zmian TASC II C/D). Wskaźnik ramie-kostka po 24 mies. wynosił 0,23 w grupie z implantowanym stentem i 0,38 w grupie leczonej chirurgicznie (p = 0,143).

Leczenie inwazyjne jest droższą metoda leczenia niż leczenie chirurgiczne (10800$ vs 6500$, p = 0,037).

Przezskórne leczenie zmian w tętnicy udowej z implantacją stentu samorozprężalnego wiąże się z porównywalną pierwotną i wtórną drożnością stentu w porównaniu z leczeniem chirurgicznym i wszczepieniem pomostu u chorych z chorobą tętnic kończyn dolnych. Metoda ta może być metoda alternatywną dla leczenia chirurgicznego w grupie chorych zdyskwalifikowanych z takiego leczenia lub w przypadku chorych u których nie można pobrać własnego naczynia na wykonanie pomostu.