Wstęp. Cel badania
W związku z wzrastającą liczbą osób otyłych jesteśmy zasypywani różnego rodzaju informacjami o dietach. Liczba podręczników kucharskich zalecające diety na rynku amerykańskim wynosi około 1000. Celem pracy była ocena różnych typów diety propagowanych w US, tym bardziej że brak danych oceniających wpływu diet na zdrowie. Również pacjentów i lekarzy interesuje stosowanie popularnych diet w indywidualnym postępowaniu w prewencji chorób.
Respondenci z nadwagą lub otyłością (BMI średnie 35(27-42)kg/m2) w wieku 22-72 lat i jednym z następujących czynników ryzyka choroby serca: nadciśnienie (BP>145/90 mmHg), dyslipidemia (LDL≥130mg/dl, HDL ≤40mg/dl, TG ≥150mg/dl) i hyperglikemia poposiłkowa (glikemia naczczo ≥110mg/dl) lub obecnie leczeni z powodu nadciśnienia tętniczego, cukrzycy lub dyslipidemii.
Badani byli randomizowani do grupy: n=40 chorych dieta Atkinsa [minimalne spożycie węglowodanów bez ograniczeń tłuszczowych], n=40 chorych dieta Zone [udział procentowy węglowodanów, tłuszczy i białka 40-30-30%], n=40 chorych dieta Weight Watchers [ograniczenia w ilości kalorii 1000-1500kcal], n=40 chorych dieta Ornish [dieta warzywna z ograniczeniem tłuszczy do 10%]. Badania kontrolne przeprowadzono w 2, 6 i 12 miesiącu badania.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: ocena zmian w masie ciała i czynników ryzyka chorób naczyniowo-sercowych oraz stosowanie się do zaleceń dietetycznych.
Ubytek masy ciała dla poszczególnych diet wynosił: Atkins -2.1(4.8%)kg wyniki uzyskano u 21(53%) chorych uczestniczących w badaniu p=0.009, Zone -3.2(6.0%) kg wyniki uzyskano u 26(65%) badanych p=0.002, Weight Watchers -3.0(4.9%) kg wyniki uzyskano u 26(65%) badanych p<0.001 i Ornish - 3.3(7.3%) kg wyniki uzyskano u 20(50%) badanych p=0.007 (różnica pomiędzy masą przed badaniem, a po zakończeniu badania).
Każdy typ diety spowodował obniżenie poziomu LDL; Atkins -7.1mg/dl p=NS, Zone -11.8mg/dl p<0.05, Weight Watchers -9.3mg/dl p<0.05 i Ornish -12.6mg/dl p<0.01 oraz HDL; Atkins 3.4 mg/dl p<0.01, Zone 3.3mg/dl p<0.05, Weight Watchers 3.4mg/dl p<0.05 i Ornish -0.5mg/dl p=NS. Każdy typ diety spowodował obniżenie stosunku LDL/HDL; Atkins -0.39 p<0.01, Zone -0.40 p<0.01, Weight Watchers -0.55 p<0.05 i Ornish -0.31 p<0.01. Dieta nie miała wpływu na wartości ciśnienia tętniczego, poziomu glikemii i TG w obserwacji rocznej. Obserwowano również obniżenie poziomu insuliny; Atkins -1.2um/ml p=NS, Zone -5.4 um/ml p<0.01, Weight Watchers -2.6um/ml p<0.01 i Ornish -3.0um/ml p<0.05, oraz CRP; Atkins -0.7mg/l p<0.05, Zone -0.58mg/l p=NS, Weight Watchers -0.58mg/l p<0.01 i Ornish -0.88mg/l p<0.05.
Utrata masy ciała związana była z stopniem stosowania się do zaleceń dietetycznych (r=0.60 p<0.001) i nie zależała od typu diety (r=0.07 p=0.4). W poszczególnych typach diet, stosunek LDL/HDL, CRP i poziom insuliny był związany z spadkiem masy ciała (odpowiednio r=0.36, r=0.37 i r=0.39 p<0.01), bez wpływu na rodzaj diety.
Wnioski
Każdy typ badanej diety redukuje masę ciała i czynniki ryzyka chorób serca. Spolegliwość do zalecanych diet była na niskim poziomie, chociaż wzrost stosowania się do zaleceń dietetycznych powodował spadek masy ciała i redukcję czynników ryzyka chorób serca w każdym typie diety.
Dansinger ML, Gleason JA, Griffith JL, Selker HP, Schaefer EJ. Comparison of the Atkins, Ornish, Weight Watchers, and Zone diets for weight loss and heart disease risk reduction: a randomized trial. JAMA. 2005 Jan 5, 293(1), 43-53. [PMID]: 15632335.