Pomimo stosowania podwójnej terapii przeciwpłytkowej, szczególnie u chorych kierowanych do inwazyjnych zabiegów na naczyniach wieńcowych (percutaneous coroanry intervention, PCI) u części z nich stwierdza się zakrzepicę w stencie. Zapewne zdarzenia te mają związek z niską lub brakiem odpowiedzi na klopidogrel i ASA. Cilostazol powodujący zahamowanie cyklicznego adenozynomonofosforanu (cAMP) może być korzystny, ze względu na odmienny mechanizm działania, u chorych z nieprawidłową odpowiedzią na leki przeciwpłytkowe.

 

Porównanie skuteczności podwójnej i potrójnej terapii przeciwpłytkowej u chorych po PCI w przebiegu ostrego zespołu wieńcowego w obserwacji rocznej.

Grupę badaną stanowiło 1212 chorych w wieku pomiędzy 20 a 80 lat, z ostrym zespołem wieńcowym (niestabilna dusznica bolesna, zawał serca z i bez uniesienia odcinka ST), kierowanych do PCI.

Randomizacja do grupy leczonej cilostazolem, ASA i klopidogrelem (n = 604 chorych) lub do grupy leczonej ASA i klopidogrelem (n = 608 chorych). Wszyscy chorzy otrzymywali 300 mg ASA dziennie przez miesiąc po PCI, a następnie przewlekle 100 mg dziennie. Klopidogrel podawano w dawce nasycającej 300-600 mg i przewlekle 75 mg dziennie przez okres 3 do 12 mies. w zależności od implantowanego stentu. Cilostazol stosowano w dawce 100 mg dwa razy dziennie przez 6 mies. W czasie zabiegu stosowano UFH dożylnie. Wybór typu stentu zależał od decyzji operatora.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: złożony MACCE (major adverse cardiac or cerebral events), zgon, zawał, udar, rewaskularyzacja naczynia (target vessel revascularization, TVR) w ciągu roku obserwacji

Drugorzędowy punkt końcowy: TVR i krwawienia w ciągu roku.

Średni wiek chorych wyniósł 60 lat, mężczyźni stanowili 74% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 57% chorych, przebyty zawał u 24%, cukrzycę u 21%, hiperlipidemię u 45%, incydenty mózgowe u 8,5%.

Niestabilną dusznicę bolesną rozpoznano u 53% chorych, zawał bez uniesienia odcinka ST u 11% i z uniesieniem odcinka ST u 36%. Zmiana zlokalizowana w gałęzi zstępującej przedniej u 80% chorych, w gałęzi okalającej u 27%, w prawej tętnicy wieńcowej u 57% i w pniu u 2,5%. Choroba trzynaczyniowa u 37% chorych, dwunaczyniowa u 34% i jednonaczyniowa u 29%. Średnio implantowano u jednego chorego 1,6 stenta, o średniej długości 38 mm. Stent pokryty lekiem antyproliferacyjnym implantowano u 52% chorych.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: w grupie leczonej trzema lekami przeciwpłytkowymi po PCI, punkt pierwszorzędowy wystąpił u 62(10,3%) chorych, w grupie leczonej dwoma lekami u 92(15,1%) chorych (p = 0,11). Poszczególne składowe punktu wystąpiły z podobną częstością w grupach. Zmarło z przyczyn sercowych 1,7 vs 3,3% chorych (p = 0,067), zawał stwierdzono u 0,3 vs 0,7% chorych (p = 0,687), udar u 0,7 vs 1,6% chorych (p = 109) i TVR wykonano u 7,8 vs 10,4% chorych odpowiednio w grupach (p = 0,118). Największa korzyść z leczenia trzema lekami przeciwpłytkowymi stwierdzono w grupie kobiet, u chorych z cukrzycą, chorobą wielonaczyniową, u chorych u których implantowano stent o długości ≥ 30 mm i u których implantowano stent w małych naczyniach (o wymiarze ≤ 2,75 mm).

Drugorzędowy punkt końcowy: duże i małe krwawienia w ciągu roku stwierdzono u 2 chorych. Natomiast objawy uboczne częściej stwierdzono w grupie leczonej 3 lekami przeciwpłytkowymi. Kołatanie serca u 3,5 vs 0,3% chorych w grupie leczonej 3 vs 2 lekami przeciwpłytkowymi (p < 0,001), bóle głowy u 2,8 vs 0,5% chorych (p = 0,002) i zaczerwienienie skóry u 2,3 vs 0,8% chorych odpowiednio w grupach (p = 0,36).

 

Terapia trzema lekami przeciwpłytkowymi cilostazolem, ASA i klopidogrelem zmniejsza liczbę zdarzeń sercowo-naczyniowych po PCI w chorych z ostrym zespołem wieńcowym, szczególnie w grupie wysokiego ryzyka.