Wstęp
U chorych z niewydolnością serca często stwierdza się choroby współistniejące co powoduje że liczba leków stosowanych przez chorych jest znaczna. Brak współpracy chorych, często spowodowany nadmierną liczbą leków, wiąże się z częstszymi hospitalizacjami. Z kolei w badaniach klinicznych wykazano, że w grupie chorych z niewydolnością serca zarówno stosowanie leków aktywnych jak i placebo wiąże się z mniejszym ryzykiem chorobowości i śmiertelności. Zmniejszenie liczby leków jak i częstości ich stosowania wiąże się z lepszą współpracą chorego w procesie przewlekłego leczenia.
Cel badania
Ocena współpracy chorych leczonych karwedilolem w pojedynczej dawce (controlled-release, Carvedilol CR) w porównaniu do dawki stosowanej dwa razy dziennie (immediate-release, Carvedilol IR).
Grupę badaną stanowiło 405 chorych z przewlekła niewydolnością serca , EF ≤ 40% i z umiarkowanymi lub nasilonymi objawami klinicznymi. Chorzy leczeni karwedilolem w stałych dawkach, bez pogorszenia niewydolności serca w ostatnich miesiącach.
Randomizacja do grupy leczonej karwedilolem IR stosowanym dwa razy dziennie (n = 133 chorych), do grupy otrzymującej karwedilol CR raz dziennie (próba podwójnie ślepa) (n =136 chorych) lub do grupy otrzymującej karwedilol CR raz dziennie w próbie otwartej (n = 136 chorych). U chorych oceniano liczbę stosowanych tabletek karwedilolu, używając pojemników które zapamiętywały czas każdego otworzenia pojemnika. U chorych oceniano kwestionariuszowo jakość życia za pomocą kwestionariusza KCCQ (Kansas City Cardiomyopathy Questionnaire), PHQ-8 (Depressive Symptoms Questionnaire PHQ-8) i TSQM (Treatment Satistaction Questionnaire with Medication).
Pierwszorzędowy punkt końcowy: ocena współpracy chorych w zależności od ilości stosowanych dawek.
Drugorzędowy punkt końcowy: ocena jakości życia.
Średni wiek chorych wyniósł 65 lat, mężczyźni stanowili 73% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 72% chorych, przebyty zawał u 58%, przebyte PCI lub CABG u 53%.
Kardiomiopatia niedokrwienna u 61% chorych. Implantowany ICD u 49% badanych. W I klasie NYHA niewydolności serca było 18,5% chorych, w II klasie – 64,5% i w III klasie – 17%.
Badanie przerwało 10,6% chorych, z porównywalną liczbą chorych w grupach. Liczba chorych leczonych dawką 6,25, 12,5 i 25 mg była porównywalna w grupach.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: liczba chorych leczonych zalecaną dawka karwedilolu była porównywalna w grupach. W grupie stosującej karwedilol dwa razy dziennie zalecana dawkę stosowało 89,3% chorych, w grupie leczonej karwedilolem raz dziennie – 87,1% chorych, a w grupie leczonej karwedilolem w próbie otwartej – 88,2% chorych. Różnice pomiędzy grupami były nieistotne statystycznie.
Drugorzędowy punkt końcowy: nie obserwowano zmian istotnych statystycznie (> 5 punktów) w ocenie kwestionariuszowej jakości życia. Nie stwierdzono również różnic w jakości życia w poszczególnych kwestionariuszach jak i ich panelach w podgrupach chorych w II lub III klasie NYHA w ocenie wyjściowej. Obserwowano spadek stężenia peptydu natriuretycznego typu B w poszczególnych grupach, a różnice pomiędzy grupami były porównywalne. Nie stwierdzono różnic pomiędzy grupami w wartości SBP, DBP i HR po 5 mies. leczenia.
Zamiana karwedilolu IR na CR nie wiązała się z większą częstością objawów ubocznych.
Wnioski
Liczba chorych stosujących zalecane dawki karwedilolu była wysoka wyjściowo jak i w czasie całej obserwacji. Nie obserwowano różnic pomiędzy grupami leczonymi karwedilolem IR a CR w częstości objawów ubocznych i w jakości życia.
Udelson JE, Pressler SJ, Sackner-Bernstein J, Massaro J, Ordronneau P, Lukas MA, Hauptman PJ. Adherence with once daily versus twice daily carvedilol in patients with heart failure: the Compliance And Quality of Life Study Comparing Once-Daily Controlled-Release Carvedilol CR and Twice-Daily Immediate-Release Carvedilol IR in Patients with Heart Failure (CASPER) Trial. J Card Fail. 2009 Jun, 15(5), 385-393. [PMID]: 19477398 .