Wstęp
Chorzy z ciężkimi postaciami wrodzonych wad serca, z funkcjonalnie sercem jednokomorowym wymagają serii operacji paliatywnych z wytworzeniem biernego przepływu płucnego i pojedynczej komory systemowej. Operacja Glenna (dwukierunkowe połączenie żyły głównej górnej z tętnicą płucną) jest pierwszym etapem przed operacją Fontana. Metodą z wyboru przed wykonaniem operacji jest cewnikowanie serca połączone z oceną anatomiczną i hemodynamiczną wykonalności zabiegu chirurgicznego. Cewnikowanie jest jednak obarczone dużym ryzykiem chorobowości, szczególnie u noworodków wysokiego ryzyka z sercem jednokomorowym, a także wyższym ryzykiem rozwoju nowotworu w związku z długotrwałym narażeniem na promieniowanie jonizujące. Badania retrospektywne wykazują, że rzadko po wykonaniu cewnikowania serca dzieci nie są kwalifikowane do wykonania zabiegu, w innych badaniach kwestionuje się korzyści związane z samym cewnikowaniem. Obecnie badanie metodą rezonansu magnetycznego (magnetic resonance imaging, MRI) jest szeroko wykorzystywane do oceny chorych z wrodzonymi wadami serca. W ocenie retrospektywnej wykazano, że MRI jest dobrą metodą oceny zmian.
Cel badania
Ocena MRI jako alternatywnej metody dla cewnikowania serca przed wykonaniem zabiegu Glenna.
Grupę badaną stanowiło 82 dzieci w wieku od 2 mies. do 5 lat, zakwalifikowanych wstępnie do wykonania zespolenia Glenna. Rozpoznanie ustalono na podstawie wykonanego badania echokardiograficznego.
Randomizacja dzieci do grupy, w której przeprowadzano cewnikowanie serca (n = 41), lub do grupy, w której wykonywano MRI (n = 41).
Średni wiek dzieci wynosił 5,2 mies., chłopcy stanowili 60% badanych. Zespół hipoplastycznego lewego serca rozpoznano u 52% dzieci, atrezję zastawki trójdzielnej u 13%, dwunapływową lewą komorę u 12%, atrezję zastawki płucnej z zachowaną przegrodą międzykomorową u 8%, inne wady u 15%. Łagodna niewydolność lewej komory (EF 41–50%) występowała u 7% dzieci, umiarkowana (EF 31–40%) u 7%, u pozostałych nie stwierdzono dysfunkcji lewej komory. Łagodną stenozę lewej gałęzi tętnicy płucnej zaobserwowano u 36% dzieci, prawej gałęzi tętnicy płucnej u 21%.
Punkt końcowy: średni czas pobytu szpitalnego związanego z wykonaniem badań diagnostycznych w grupie, w której wykonywano cewnikowanie serca, wynosił 2 dni, w grupie, w której wykonywano MRI, 1 dzień (p < 0,000). Koszty pobytu wyniosły 34 500 vs 14 900 $ odpowiednio w grupach (p < 0,001). W okresie przedoperacyjnym poważne objawy uboczne wystąpiły u 83% dzieci w grupie, w której wykonano cewnikowanie serca, i u 5% w grupie, w której zmiany oceniano za pomocą MRI.
Średni czas od wykonania badań do wykonania zabiegu operacyjnego wynosił 4 dni. Średni czas trwania krążenia pozaustrojowego 83 min. Po zabiegu operacyjnym wentylację mechaniczną utrzymywano przez 17 godz. w grupie dzieci, u których wykonano cewnikowanie serca, i 11 godz. w grupie dzieci z wykonanym MRI (p < 0,001). Średni czas pobytu na oddziale intensywnej opieki wynosił 3 vs 2 dni (p = 0,003), a średni czas pobytu szpitalnego 6 vs 5 dni odpowiednio w grupach (p = 0,03). Zarówno powikłania duże, jak i małe występowały podobnie często w grupach. Zabieg zakończony sukcesem definiowano jako brak zabiegów po operacji w ciągu 30 dni, saturację ≥ 75% przy opuszczaniu szpitala, opuszczenie oddziału intensywnej opieki przed 4. dniem po operacji i szpitala przed 7. dniem po operacji. W grupie, w której wykonywano cewnikowanie serca, zabieg zakończył się sukcesem obserwowano u 71% dzieci, a w grupie z wykonanym MRI u 83% (p = 0,30).
Po ponad 3-miesięcznej obserwacji stan większości dzieci był zadawalający w obu grupach, ze średnią saturacją 85%.
Wnioski
MRI jest bezpieczną, skuteczną i tańszą procedurą w porównaniu z rutynowo stosowanym cewnikowaniem serca w ocenie zmian serca i układu naczyniowego u dzieci kierowanych do dwukierunkowego zespolenia Glenna.
Brown DW, Gauvreau K, Powell AJ, Lang P, Colan SD, Del Nido PJ, Odegard KC, Geva T. Cardiac magnetic resonance versus routine cardiac catheterization before bidirectional glenn anastomosis in infants with functional single ventricle: a prospective randomized trial. Circulation. 2007 Dec 4, 116(23), 2718-2725. [PMID]: 18025538.
drukuj
