Wstęp. Cel badania
Bezdech nocny pochodzenia centralnego jest obserwowany u 25 do 40 chorych z niewydolnością serca. W wyniku zaburzeń oddychania dochodzi w okresach bezdechu do aktywacji układu sympatycznego co wiąże się ze wzrostem ryzyka zgonu. Celem pracy jest ocena leczenia za pomocą ciągłego dodatniego ciśnienia w drogach oddechowych (CPAP continuous positive airway pressure) u chorych z zespołem bezdechu nocnego.
Chorzy w wieku 18-79 lat z objawową niewydolność serca w II-IV NYHA w przebiegu choroby niedokrwiennej, nadciśnienia tętniczego lub idiopatycznej kardiomiopatii rozstrzeniowej, leczeni optymalnie farmakologicznie, EF<40% w badaniu angiograficznym. Bezdech nocny definiowany jako 15 lub więcej epizodów bezdechu lub osłabionego oddechu na godzinę w czasie snu.
Chorzy przed randomizacją mieli określaną EF angiograficznie, wykonywali test 6-minutowego chodu i oceniali stan zdrowia (qulity of life) kwestionariuszowo. Chorzy randomizowani do CPAP byli monitorowani przez pierwsze trzy dni w warunkach szpitalnych. Dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych wynosiło początkowo 5cmH2O, zwiększając w trzecim dniu do 10cmH2O. Chorzy byli instruowani o użyciu aparatury co najmniej przez 6 godzin w czasie snu. Do grupy leczonej CPAP randomizowano n=128 chorych, do grupy kontrolnej n=130 chorych. Kontrolne badania kliniczne w 1, 3 i 6 miesiącu , a następnie co 6 miesięcy. LVEF, test chodu, polysomnografia, qulity of life i badania biochemiczne po 3, 6, 24 miesiącach.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: zgony z rożnych przyczyn i transplantacja serca.
Drugorzędowy punkt końcowy: zgony, liczba chorych bez transplantacji serca, leczenie szpitalne, zmiany w teście chodu i quality of life w porównaniu do wartości wyjściowych.
Średnia wieku badanych 63 lata, 96% mężczyzn, BMI 29kg/m2, klasa NYHA III/IV 34% chorych. LVEF 24,5%, liczba bezdechów na godzinę 40±16, test chodu 405 m. Badania nie ukończyło po 20 chorych z każdej grupy. Średnia wartość CPAP 8-9cmH2O w pomiarze trzymiesięcznym. W okresie trzymiesięcznym indeks bezdechu uległ poprawie w grupie leczonej -21±16 bezdechów/na godzinę vs -2±18 bezdechów/na godzinę w grupie kontrolnej p<0.001, jak również wzrosło utlenowanie krwi o 1.6±2.8% vs 0.4±2.5% p<0.001. W obserwacji trzymiesięcznej wzrosła LVEF 2.2±5.4% w grupie leczonej i 0.4±5.3% w grupie kontrolnej p=0.02, a obniżeniu uległ poziom norepinefryny -1.03±1.84nmol/l vs 0.02±0.99nmol/l p=0.009.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: W grupie kontrolnej zmarło 28 chorych, a u 4 wykonano transplantację serca, w grupie leczonej było 27 zgonów i 5 transplantacji serca. Ryzyko transplantacji serca w grupie kontrolnej do leczonej wyniosło HR 1.16 (95%CI;0.71-1.90) p=0.54.
Drugorzędowy punkt końcowy: Liczba zgonów podobna w grupach (HR 1.1 (95%CI;0.65-1.88) p=0.71. Liczba hospitalizacji również nie różnicowała grup i wynosiła 0.56±0.56 hospitalizacji/na rok/na chorego w grupie kontrolnej i 0.61±0.72 hospitalizacji/na rok/na chorego w grupie leczonej p=0.54. Dystans chodu po trzech miesiącach leczenia był bez zmian w grupie kontrolnej -0.8±64.8m, a wzrósł w grupie leczonej 20.0±55m p=0.016, a średnia różnica wyniosła 11.1 m (95%CI;-5.3 do 27.5) na korzyść grupy leczonej CPAP p=0.18.
Ocena kwestionariuszowa nie różnicowała grup.
Wnioski
Chociaż CPAP łagodzi bezdech nocny centralny, powodując wzrost nocnego utlenowania krwi, wzrost EF, obniżenie poziomu norepinefryny i wzrost dystansu chodu, to nie poprawił przeżycia chorych. Nasze wyniki nie dają podstaw do użycia CPAP jako metody przedłużającej życie u chorych z centralnym bezdechem i niewydolnością serca.
Bradley TD, Logan AG, Kimoff RJ, Series F, Morrison D, Ferguson K, Belenkie I, Pfeifer M, Fleetham J, Hanly P, Smilovitch M, Tomlinson G, Floras JS; CANPAP Investigators. Continuous positive airway pressure for central sleep apnea and heart failure. N Engl J Med. 2005 Nov 10, 353(19), 2025-2033. [PMID]: 16282177.