Relacje pomiędzy wartościami ciśnienia tętniczego mierzonego na tętnicy ramieniowej i ryzykiem uszkodzenia układu sercowo-naczyniowego, jak również ryzykiem zwiększonej chorobowości i śmiertelności są dobrze udokumentowane. Pomiar ciśnienia tętniczego na tętnicy ramieniowej nie odzwierciedla jednak wartości ciśnienia centralnego, którego niezależną wartość rokowniczą potwierdzają opublikowane w ostatnich latach badania. Jak dotąd nie opublikowano dużych prac, oceniających wpływ różnych klas leków na wielkość ciśnienia centralnego.

 

Cel badania
Ocena wpływu skojarzonego leczenia atenololem i diuretykiem tiazydowym oraz amlodypiną i perindoprilem na wartości centralnego ciśnienia aortalnego oraz wpływu wartości centralnego ciśnienia aortalnego na występowanie powikłań sercowo-naczyniowych.

Pomiary ciśnienia na tętnicy ramiennej wykonywane były 3-krotnie w odstępach 5 min. przy użyciu półautomatycznego urządzenia oscylometrycznego. W badaniu wykorzystywano średnią z ostatnich 2 pomiarów. Następnie wykonywano 2-krotnie pomiary tonometrii tętnicy promieniowej. Uzyskiwane wykresy fali tętna stanowiły podstawę do dalszej analizy cyfrowej zapisu, służącej do obliczenia wartości centralnego ciśnienia aortalnego. Obserwację prowadzono w ciągu 4 lat.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: porównanie wpływu skojarzonej terapii atenololem i diuretykiem tiazydowym ze skojarzoną terapią amlodypiną i perindoprilem na wartości centralnego ciśnienia aortalnego. 

Drugorzędowy punkt końcowy: określenie relacji pomiędzy centralnym ciśnieniem aortalnym a występowaniem powikłań sercowo-naczyniowych i rozwojem niewydolności nerek.

Średni wiek chorych wyniósł 63 lata, mężczyźni stanowili 81% badanych. Cukrzycę stwierdzono u 24% chorych, przebyty udar u 8,5%, chorobę naczyń obwodowych u 6%. Palacze – 25% badanych. Średnia wartość BMI – 29 kg/m². Przerost mięśnia lewej komory n 24% chorych. Około 90% chorych było leczonych z powodu nadciśnienia przed randomizacją. Średnia wartość BP – 160/93 mm Hg. Pierwszorzędowy punkt końcowy: dynamika średnich zmian wartości ciśnienia mierzonych na tętnicy ramieniowej obliczona w końcowym okresie obserwacji badania była porównywalna w obu grupach i wynosiła -26,0/-13,8 mm Hg w grupie leczonej atenololem i diuretykiem tiazydowym oraz -27,8/-17,7 mm Hg w grupie leczonej amlodypiną i perindoprilem. Znamienne statystycznie różnice dotyczyły natomiast wartości parametrów ciśnienia centralnego. Zarówno skurczowe ciśnienie centralne, jak również ciśnienie fali tętna były niższe w grupie chorych leczonych amlodypiną i perindoprilem dla ciśnienia skurczowego (D 4,3 mm Hg; 95% CI 3,3-5,4; p < 0,0001) i dla ciśnienia fali tętna (D 3,0 mm Hg; 95% CI 2,1-3,9; p < 0,0001). W grupie chorych leczonych amlodypiną i perindoprilem statystycznie znamiennie niższy był wskaźnik wzmocnienia (D 6,5%; 95% CI 5,8-7,3; p < 0,0001).

Drugorzędowy punkt końcowy: w analizie wieloczynnikowej, uwzględniającej kliniczne parametry podwyższonego ryzyka, wykazano, że centralne ciśnienie tętna było niezależnym czynnikiem ryzyka wystąpienia zdarzeń sercowo-naczyniowych i rozwoju niewydolności nerek (HR 1,1; 95% CI 1,0-1,22; p < 0,05).

 

Leki obniżające ciśnienie tętnicze mogą mieć różny wpływ na wartości ciśnienia centralnego i hemodynamikę przy porównywalnym wpływie na wartości ciśnienia tętniczego mierzonego na tętnicy ramieniowej. Centralne ciśnienie aortalne może określać ryzyko wystąpienia powikłań klinicznych. Różnice w centralnym ciśnieniu aortalnym mogą być pomocne w wyjaśnieniu wyników uzyskanych w obu ramionach badania ASCOT.