Inhibitory enzymu konwertującego angiotensynę (ACEI) zwalniają progresję niewydolności nerek u chorych w łagodnym i umiarkowanym okresie przewlekłej niewydolności nerek z poziomem kreatyniny do 3,0 mg/dl. Brak danych o ewentualnych korzyściach wynikających z ich stosowania u chorych z poziomem kreatyniny powyżej 3 mg/dl, sprawia, że są niechętnie stosowane w tej grupie chorych.

Cel badania
Ocena korzyści i bezpieczeństwa stosowania benazeprilu u chorych bez cukrzycy z zaawansowaną niewydolnością nerek.

Chorzy byli klasyfikowani do 2 grup: grupy ze stężeniem kreatyniny 1,5 do 3,0 mg/dl i grupy ze stężeniem kreatyniny 3,1 do 5,0 mg/dl. W okresie wstępnym badania wszyscy chorzy otrzymywali 10 mg benazeprilu dziennie przez 4 tyg., a w przypadku utrzymywania się wysokiego stężenia kreatyniny lub zwiększenia się jej poziomu o 30% oraz przy niewystępowaniu hiperkaliemii zwiększano dawkę do 20 mg dziennie. W fazie otwartej badania dołączano inne leki obniżające ciśnienie krwi w celu uzyskania wartości 130/80 mm Hg (z wyłączeniem ACEI i ARB). W następnej fazie badania odstawiano benazepril i zwiększano dawki leków obniżających ciśnienie tętnicze w celu jego normalizacji. Po 3 tyg. takiego postępowania ponownie podawano benazepril w grupie chorych ze stężeniem kreatyniny 1,5 do 3,0 mg/dl w dawce 10 mg 2 razy dziennie (n = 104 chorych). Grupę chorych ze stężeniem kreatyniny w zakresie od 3,1 do 5,0 mg/dl (n = 112 chorych) randomizowano do leczenia 10 mg benazeprilu 2 razy dziennie, lub do grupy placebo (n = 112 chorych, cały czas kontynuowano leczenie innymi lekami hipotensyjnymi w celu normalizacji ciśnienia krwi).
Pierwszorzędowy złożony punkt końcowy: 2-krotny wzrost poziomu kreatyniny lub schyłkowa niewydolność nerek (dializa, transplantacja) lub zgon.

Drugorzędowy punkt końcowy: zmiany w poziomie proteinurii, dynamika progresji niewydolności nerek (poziomu kreatyniny, klirensu kreatyniny i wartości przesączu kłębuszkowego (GFR).

Średni wiek chorych wyniósł 45 lat, mężczyźni stanowili 50% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 90% chorych, leczonych średnio 2 lekami hipotensyjnymi. Średnia wartość BMI – 23 kg/m². Przyczyny niewydolności nerek: choroba kłębuszków u 61% chorych, nadciśnienie tętnicze u 18%, wielotorbielowatość nerek u 12%.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: wystąpił u 22 chorych (22%) w grupie z wyjściowym stężeniem kreatyniny od 1,5 do 3,0 mg/dl. Natomiast w grupie chorych z wyjściowym stężeniem kreatyniny od 3,1 do 5,0 mg/dl, pierwszorzędowy punkt końcowy wystąpił u 44 chorych (41%) dodatkowo leczonych benazeprilem oraz u 65 chorych (60%) otrzymujących placebo (p = 0,004). W tej grupie chorych benazepril obniżał ryzyko 2-krotnego wzrostu poziomu kreatyniny o 51% w porównaniu z placebo (p = 0,02), jak i rozwój końcowej niewydolności nerek o 40% (p = 0,02). Efekt ten był niezależny od stopnia kontroli nadciśnienia tętniczego.

Drugorzędowy punkt końcowy: w grupie chorych z wyjściowym stężeniem kreatyniny od 3,1 do 5,0 mg/dl, benazepril powodował znamienną statystycznie redukcję poziomu proteinurii (52% vs 20% p < 0,001). Redukcja proteinurii w tej grupie chorych leczonych benazeprilem była porównywalna ze zmianami uzyskanymi u chorych w grupie pierwszej (redukcja o 49%, p = 0,57). Stosowanie benazeprilu wiązało się również z istotnym statystycznie zwolnieniem progresji niewydolności nerek (wzrost stężenia kreatyniny o 0,09mg/dl/rok w grupie leczonej i o 0,11 mg/dl/rok w grupie przyjmującej placebo, p = 0,02).

Stosowanie benazeprilu u chorych bez cukrzycy z zaawansowaną niewydolnością nerek powoduje poprawę funkcji nerek.