Średni wiek badanych wynosił 64 lata, mężczyźni stanowili 79% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 67% chorych, przebyty zawał u 27%, przebyte PCI/CABG u 29%, cukrzycę u 19%, hiperlipidemię u 76%. Palacze – 28% badanych. Dusznica stabilna występowała u 42% chorych, niestabilna u 36% i STEMI u 21%. W badaniu angiograficznym potwierdzono występowanie choroby dwu- lub trzynaczyniowa u 69% chorych. Całkowite zamknięcie naczynia u 3% chorych, zmiany w bifurkacjach u 5%, w pomostach u 6%. Antagonistów receptora GP IIb/IIIa podano 26% chorych. Średnia liczba implantowanych stentów na jednego chorego wynosiła 1,9, średnia długość stentu – 34 mm i ≥ 1 stent w naczyniu o wymiarze < 3 mm u 28% chorych.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: zmarło 2,8% chorych w grupie z implantowanym DES i 2,5% chorych w grupie z implantowanym BMS (p = 0,83). Zawał wystąpił odpowiednio u 6,1 vs 5,3% chorych (p = 0,66). Łącznie zgon i zawał odnotowano u 8,4 vs 7,5% chorych (HR 1,11; 95% CI 0,66–1,86; p = 0,70). Ponowną rewaskularyzację naczynia przeprowadzono u 7,5 vs 11,6% chorych w grupach DES vs BMS (HR 0,62; 95% CI 0,39–0,99; p = 0,05). Łącznie punkt złożony wystąpił u 15,8 vs 18,9% chorych w odpowiednio w grupach (HR 0,81; 95% CI 0,57–1,14; p = 0,22).W analizie wieloczynnikowej wiek chorych > 65 lat był związany z większą liczbą zgonów (HR 2,37; 95% CI 1,42–3,94; p = 0,001) i MACE (HR 1,39; 95% CI: 1,00–1,95; p = 0,05). Większą liczbę zgonów odnotowano również w przypadku grupy chorych z przebytym zawałem (p = 0,03), w grupie chorych, u których stosowano GP IIb/IIIa w czasie zabiegu (p = 0,03) w przypadku choroby trzech naczyń (p < 0,0001), i u chorych ze zmianami typu C (p = 0,008). Natomiast MACE częściej wystąpiły w grupie chorych na chorobę trzynaczyniową (p < 0,0001) i na cukrzycę (p = 0,001).
Stentowanie pomostów wiązało się zarówno z redukcją liczby ponownych rewaskularyzacji (p = 0,07), jak i mniejszą liczbą MACE (p = 0,04). Podobnie stentowanie stentem o średnicy < 3,0 mm wiązało się zarówno z redukcją zgonów (p = 0,02), jak i redukcją zdarzeń klinicznych MACE (p = 0,04). Analiza podgrupy z implantowanym stentem < 3,0 mm i podgrupy z zabiegiem na pomostach wykazała istotną statystycznie różnicę w liczbie MACE (p = 0,001), nie zanotowano różnic w podgrupie z implantowanym stentem > 3,0 mm i bez zabiegów na pomostach (p = 0,43). Również liczba chorych, u których wykonano ponowną rewaskularyzację (p = 0,02) i stwierdzono ponowny zawał (p = 0,03), była istotnie statystycznie mniejsza. W podgrupie z implantowanym stentem > 3 mm i bez zabiegów na pomostach obserwowano wzrost liczby zawałów (p = 0,05).
Wnioski
W podgrupie chorych ze zmianami w małych naczyniach i w pomostach implantacja DES wiąże się nie tylko z redukcją ponownych rewaskularyzacji, ale również liczby zgonów i ponownych zawałów, w porównaniu z chorymi ze zmianami w dużych natywnych naczyniach z implantowanym DES. Wyniki analizy należy potwierdzić w badaniu prospektywnym.
drukuj
