Średni wiek chorych wynosił 81,5 roku, mężczyźni stanowili 54% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 54% chorych, dusznicę bolesną u 15%, przebyty zawał u 11%, niewydolność serca u 20%, cukrzycę u 14%, udar lub TIA u 13%. Średnia wartość BP – 140/78 mm Hg. Wskaźnik CHADS2 1–2 stwierdzono u 72% chorych, 3–6 u 28%. Średnia wartość INR w grupie leczonej warfaryną wynosiła 2,4.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: w grupie leczonej warfaryną punkt końcowy wystąpił u 24 chorych z rocznym ryzykiem 1,8% i u 48 chorych z rocznym ryzykiem 3,8% w grupie leczonej ASA (RR 0,48; 95% CI 0,28–0,80; p = 0,0027). Główna różnica dotyczyła liczby udarów, ponieważ liczba krwawień wewnątrzczaszkowych i zatorów tętniczych była podobna w obu grupach. W przebiegu udaru nastąpił zgon 13 chorych w grupie leczonej warfaryną i 21 chorych w grupie leczonej ASA (p = 0,14). Udar z utrzymującymi się objawami neurologicznymi wystąpił u 8 chorych w grupie warfaryny i u 23 chorych w grupie ASA (RR 0,33; 95% CI 0,13–0,77; p = 0,005). Ryzyko udaru wzrastało wraz z wiekiem, było wyższe u chorych po przebytym udarze lub przemijającym niedokrwieniu mózgu (transient ischemic attack, TIA) i u niestosujących warfaryny przed włączeniem do badania.
Drugorzędowy punkt końcowy: poważne krwawienia, z wyłączeniem krwawień domózgowych i udarów krwotocznych, wystąpiły u tej samej liczby chorych w każdej z grup (u 25 chorych z rocznym ryzykiem 2,0%). W czasie obserwacji zmarło 107 chorych w grupie otrzymującej warfarynę i 108 chorych w grupie przyjmującej ASA. Zgony naczyniowe wystąpiły u 41 vs 34 chorych odpowiednio w grupach (p = 0,53). Zawał serca obserwowano u 15 chorych w każdej z grup, a niewydolność serca rozwinęła się u 38 chorych w grupie otrzymującej warfarynę i u 23 otrzymujących ASA (p = 0,08). Punkt złożony, zgon naczyniowy, udar, zawał i zator płucny wystąpił u 76 chorych w grupie warfaryny i u 100 chorych w grupie ASA (RR 0,73; 95% CI 0,53–0,99; p = 0,03). Natomiast punkt pierwotny i duże krwawienia obserwowano u 39 vs 64 chorych odpowiednio w grupach (RR 0,59; 95% CI 0,38–0,89; p = 0,008).

Wnioski

Leczenie warfaryną chorych w wieku ≥ 75 lat z AF w porównaniu z leczeniem ASA wiąże się z redukcją ryzyka wystąpienia udaru mózgu i poważnych zdarzeń sercowo-naczyniowych, przy porównywalnej liczbie ponownych krwawień.