U chorych przewlekle dializowanych ryzyko zdarzeń sercowo-naczyniowych jest odmienne w porównaniu z ogólna populacją i pomimo wzrostu ryzyka zawału serca to częściej obserwuje się nagły zgon sercowy i niewydolność serca u tych chorych. Relacja pomiędzy chorobami sercowo-naczyniowymi a typowymi czynnikami ryzyka w tej grupie chorych jest niejednoznaczna, odwrotna lub o typie krzywej U. Korzyść z stosowania leków obniżających stężenie lipidów z uzyskaniem niskich lub prawidłowych stężeń, u chorych postępującymi chorobami nerek nie jest do końca pewna. Badania obserwacyjne wskazują, ze leczenie statynami poprawia przeżycie w grupie chorych dializowanych i w wielu rekomendacjach zaleca się ich stosowanie lecz korzyść z takie postępowania nie jest udowodniona. Wiadomo, że u chorych z cukrzycą typu 2 z końcową niewydolnością nerek stosowanie statyn jest bezskuteczne.

 

Ocena skuteczności rosuwastatyny u chorych przewlekle dializowanych.

Grupę badaną stanowiło 2773 chorych w wieku pomiędzy 50 a 80 lat z końcową niewydolnością nerek, przewlekle dializowanych przez okres ostatnich 3 mies.

Randomizacja do grupy leczonej 10 mg rosuwastatyny dziennie (n = 1389 chorych) lub do grupy placebo (n = 1384 chorych). Kontrolne badanie po 3 mies., a następnie co 6 mies. do zakończenia obserwacji.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: złożony; zgony sercowo-naczyniowe, zawał i udar.

Drugorzędowy punkt końcowy: zgony, liczba chorych z zwężeniem lub zakrzepicą przetoki, rewaskularyzacja naczyń obwodowych lub wieńcowych.

Średni wiek chorych wyniósł 64 lat, mężczyźni stanowili 62% badanych. Przebyty zawał stwierdzono u 10%, przebyte PCI u 6%, cukrzycę u 26%, chorobę naczyń obwodowych u 15%. Stwardnienie kłębuszków nerkowych było przyczyną dializ u 20% chorych, przewlekłe zapalenie kłębuszków u 19%, niewydolność nerek w przebiegu cukrzycy u 19%, choroby miąższowe nerek u 14%, choroby wrodzone u 13% i inne przyczyny u 15%. Palacze – 16% badanych. Średni BMI – 25,4 kg/m², średnia wartość BP – 137/76 mm Hg. Średnie stężenie cholesterolu – 175 mg/dl, LDL – 100 mg/dl, HDL – 45 mg/dl, TG – 156 mg/dl.

Średni czas trwania dializ 3,5 roku, z średnim okresem dializacyjnym 12 godz. w tyg.

Po 3 mies. stosowania rosuwastatyny średnie stężenie LDL uległo obniżeniu o 49% w porównaniu z wartościami wyjściowymi, a w grupie placebo o 1,9% (p < 0,001). Podobną redukcje stężenia obserwowano w przypadku cholesterolu całkowitego (p < 0,001) i TG (p < 0,001). Natomiast wzrost stężenia HDL był umiarkowany w grupie leczonej w porównaniu z grupą placebo (o 2,9 vs 0,8%, p = 0,045). Różnica pomiędzy grupami na podobnym poziomie utrzymywała się przez cały okres badania. W grupie leczonej rosuwastatyną stężenie CRP uległo obniżeniu o 0,65 mg/l, w grupie placebo wzrosło o 0,21 mg/l (p< 0,001) po 3 mies. obserwacji

Pierwszorzędowy punkt końcowy: stwierdzono u 396 chorych (9,2 zdarzenia na 100 pacjento-lat) w grupie leczonej rosuwastatyną i u 408 chorych (9,5 zdarzeń na 100 pacjento-lat) w grupie placebo (HR 0,96; 95% CI 0,84-1,11; p = 0,59). Poszczególne składowe punktu pierwotnego wystąpiły z podobna częstością w grupach. Zmarło z przyczyn sercowo-naczyniowych po 324 chorych w grupach (p = 0,97), zawał stwierdzono u 91 vs 107 chorych (p = 0,23), a udar u 53 vs 45 chorych (p = 0,42). Nie obserwowano również różnic w poszczególnych podgrupach chorych.

Drugorzędowy punkt końcowy: z wszystkich przyczyn zmarło 636 chorych (13,5 zdarzeń na 100 pacjento-lat) w grupie leczonej rosuwastatyną i 660 chorych (14,0 zdarzeń na 100 pacjento-lat) w grupie placebo (HR 0,96; 95% CI 0,86-1,07; p = 0,51). Powikłania związane z dostępem naczyniowym stwierdzono u 390 vs 360 chorych (p = 0,19), a zabiegi rewaskularyzacyjne wykonano u 148 vs 152 chorych odpowiednio w grupach (p = 0,88).

Poważne objawy uboczne obserwowano u 82,1% chorych w grupie leczonej rosuwastatyną i u 84,1% chorych w grupie placebo, a u większości chorych odnotowywano kilka zdarzeń.

 

U chorych przewlekle dializowanych, leczenie rosuwastatyną powoduje obniżenie stężenia cholesterolu LDL lecz nie wpływa to na redukcje zdarzeń sercowo- naczyniowych