Migotanie przedsionków (atrial fibrillation, AF) jest arytmią często wymagającą leczenia szpitalnego. Liczba chorych z AF wzrasta wraz z wiekiem i w grupie wiekowej > 80 lat jest stwierdzane u 9% badanych. W ciągu dwóch ostatnich dekad liczba chorych z AF wzrosła dwu, trzykrotnie w ogólnej populacji, stając się problemem publicznej służby zdrowia. Wielu z chorych z tą arytmią wymagają stałego leczenia celem kontroli rytmu serca. Obecnie stosowane leki mają swoje ograniczenia wynikające z ich umiarkowanej skuteczności, potencjalnie groźnych właściwości proarytmicznych lub działań pozasercowych. Również leki te nie redukują częstości hospitalizacji z powodu zdarzeń sercowych u chorych z AF. Dronedaron jest nowym lekiem, niejodowanym benzofuranem, o właściwościach podobnych do amiodaronu. Jest lekiem o niewielkiej litofilności, dlatego półokres trwania jest krótki i wynosi 24 godz. W dotychczas publikowanych badaniach nie wykazano większej częstości występowania powikłań płucnych, tarczycowych i wątrobowych, chociaż w grupie chorych z niewydolnością serca bez AF zmarło więcej chorych niż w grupie nieleczonej.

 

Ocena skuteczności dronedaronu w zmniejszeniu częstości hospitalizacji z powodu zdarzeń sercowych u chorych z AF.

Grupę badaną stanowiło 4628 chorych w wieku ≥ 75 lat, lub w wieku > 70 lat z jednym z następujących czynników ryzyka: nadciśnienie tętnicze (leczone co najmniej dwoma lekami przeciwnadciśnieniowymi), cukrzyca, przebyty udar, TIA lub zator systemowy, wymiar lewego przedsionka ≥ 50 mm w badaniu echokardiograficznym (M-mode), EF ≤ 40%. W zapisie EKG zarówno zapis z AF lub trzepotaniem przedsionków jak i zapis z rytmem zatokowym w ostatnich 6 mies.

Randomizacja do grupy leczonej dronedaronem w dawce 400 mg dwa razy dziennie (n = 2301 chorych) lub do grupy placebo (n = 2327 chorych). Chorzy włączani do badania na rytmie zatokowym lub z AF lub trzepotaniem przedsionków w przypadku kierowani do kardiowersji po okresie leczenia antykoagulacyjnego. Kontrolne badania po 7 i 14 dniach, a następnie po 1, 3, 6, 9, 12 mies. i dalej co 3 mies. do zakończenia badania.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: liczba hospitalizacji z powodu zdarzeń sercowych i zgonów z każdej przyczyny.

Drugorzędowy punkt końcowy: zgony z każdej przyczyny, zgony sercowo-naczyniowe i leczenie szpitalne z powodu zdarzeń sercowo-naczyniowych.

Średni wiek chorych wyniósł 72 lata, ≥ 75 lat miało 42% badanych. Mężczyźni stanowili 53% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 86% chorych, dusznicę bolesną u 30%, chorobę strukturalną serca u 60%, wadę zastawkową u 16,5%, kardiomiopatię nieniedokrwienną u 5,5%, niewydolność serca u 21%. Z migotaniem lub trzepotaniem przedsionków do badania włączono 25% chorych. Średnia wartość EF < 45% u 12% badanych, < 35% u 4%.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: stwierdzono u 734(31,9%) chorych w grupie leczonej dronedaronem i u 917(39,4%) chorych w grupie placebo (HR 0,76; 95% CI 0,69-0,84; p < 0,001). Z powodu zdarzeń sercowo-naczyniowych szpitalnie leczono 675(29,3%) chorych w porównaniu z 859(36,9%) chorymi odpowiednio w grupach (HR 074; 95% CI 0,67-0,82; p < 0,001). Natomiast zmarła porównywalna liczba chorych w grupach 116(5,0%) vs 139(6,0%) (HR 0,84; 95% CI 0,66-1,08; p = 0,18).

Drugorzędowy punkt końcowy: z przyczyn sercowych zmarło 63(2,7%) chorych w grupie leczonej dronedaronem i 90(3,9%) chorych w grupie placebo (HR 0,71; 95% CI 0,51-0,98; p = 0,03), w tym z powodu zaburzeń rytmu zmarło 26(1,1%) vs 48(2,1%) chorych odpowiednio w grupach (HR 0,55; 95% CI 0,34-0,88; p = 0,01).

Mniejsza liczba chorych leczonych szpitalnie wynikała głównie z mniejszej liczby chorych leczonych z powody AF i ostrych zespołów wieńcowych. W grupie leczonej dronedaronem z powodu AF leczono 335(14,6%) chorych, a w grupie placebo 510(21,9%) chorych (HR 0,63; 95%CI 0,55-0,72; p < 0,001). Natomiast z powodu ostrego zespołu wieńcowego 62(2,7%) vs 89(3,8%) chorych odpowiednio w grupach (HR 0,70; 95% CI 0,51-0,97; p = 0,03).

Liczba chorych którzy przerwali leczenie była podobna w grupach i wynikała głównie z przerwania leczenia przez chorych. Natomiast w grupie leczonej w porównaniu z grupą placebo częściej stwierdzono bradykardię (3,5 vs 1,2% chorych, p < 0,001) i wydłużony odstęp QT (1,7 vs 0,6% chorych, p < 0,001). Objawy żołądkowo-jelitowe (biegunka, nudności) istotnie statystycznie częściej obserwowano w grupie leczonej (p < 0,001). Z powodu objawów ubocznych leczenie przerwało 290(12,7%) chorych leczonych dronedaronem i 187(8,1%) chorych w grupie placebo (p < 0,001). Torsades de pointes obserwowano u jednej chorej leczonej dronedaronem, którą zresuscytowano z powodu migotania komór w warunkach pozaszpitalnych.

 

Dronedaron zmniejsza liczbę hospitalizacji z powodów sercowo-naczyniowych i redukuje śmiertelność u chorych z nawrotowym lub utrzymującym się migotaniem przedsionków