Zmiany na zastawce aortalnej w przebiegu stenozy są podobne do zmian miażdżycowych. W modelu zwierzęcym wykazano, że zmniejszenie stężenia cholesterolu uzyskane w wyniku leczenia atorwastatyną wiąże się z zahamowanie progresji zmian zastawkowych. W badaniach epidemiologicznych potwierdzono związek pomiędzy hipercholesterolemia a stenozą aortalną, a leczenie statynami powoduje zwolnienie progresji choroby. Obserwacje te nie potwierdzają badania kliniczne w których nie uzyskano lepszych wyników u chorych z stenozą aortalna leczonych atrowastatyną lub simwastatyną z ezetymibem w porównaniu do grupy placebo.

 

Ocena progresji choroby u chorych z bezobjawową łagodną lub umiarkowaną stenozą aortalną, intensywnie leczonych rosuwastatyną.

Grupę badaną stanowiło 269 chorych w wieku 18-82 lata, z bezobjawową łagodną lub umiarkowaną stenozą aortalną (maksymalny przepływ przez zastawkę aortalną od 2,5 do 4,0 m/s). Z badania wyłączono chorych z wskazaniami do stosowania statyn (choroba wieńcowa, choroby naczyniowe mózgu, choroby naczyń obwodowych i cukrzyca).

Randomizacja do grupy leczonej rosuwastatyną w dawce 40 mg dziennie (n = 134 chorych) lub do grupy placebo (n = 135 chorych). Kontrolne badania co 3 mies. celem wychwycenia objawów ubocznych po zastosowanym leczeniu. Ocena profilu lipidów co 6 miesięcy w ciągu pierwszego roku obserwacji, a następnie corocznie. Badanie echokardiograficznie powtarzano raz w roku.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: ocena stenozy aortalnej w badaniu echokardiograficznym na zakończenie obserwacji.

Drugorzędowy punkt końcowy: zgon sercowy lub wymiana zastawki aortalnej.

Średni wiek chorych wyniósł 58 lat, mężczyźni stanowili 62% badanych. Palacze – 11% badanych. Średni BMI – 28 kg/m², średnia wartość BP – 129/76 mm Hg.

Średnia prędkość przepływu przez zastawkę aortalna w badaniu echokardiograficznym 3,17 m/s, maksymalne i średnie ciśnienie przez zastawkę odpowiednio 41,2 i 22,8 mm Hg, pole powierzchni 1,52 cm². Zastawka dwupłatkowa u połowy badanych.

W czasie badania stężenie LDL i HDL nie uległo zmianie w grupie otrzymującej placebo. W grupie leczonej rosuwastatyną stężenie LDL uległo obniżeniu z 3,18 do 1,45 mmol/l (p < 0,0001), a stężenie HDL wzrosło z 1,59 do 1,61 mmol/l (p = 0,006).

Pierwszorzędowy punkt końcowy: nie stwierdzono różnic pomiędzy grupami w ocenie echokardiograficznej stenozy aortalnej na zakończenie obserwacji. Maksymalne ciśnienie przez zastawkę wzrosło w grupie leczonej rosuwastatyną o 18,3 mm Hg, a w grupie placebo o 15,4 mm Hg (p = 0,32), średnie ciśnienie wzrosło odpowiednio o 10,7 vs 9,6 mm Hg (p = 0,49), a pole powierzchni uległo zmniejszeniu o 0,19 vs 0,16 cm² (p = 0,79).

Roczny wzrost maksymalnego i średniego ciśnienia oraz zmniejszanie pola powierzchni w grupie leczonej rosuwastatyną lub placebo wyniosło 6,3 vs 6,1 mm Hg (p = 0,83), 3,8 vs 3,9 mm Hg (p = 79) i 0,07 vs 0,08 cm² (p = 0,87).

Drugorzędowy punkt końcowy: w czasie badania zmarło 7 chorych, 2 w grupie leczonej rosuwastatyną i 5 w grupie placebo. Zastawkę wymieniono u 55 chorych, w tym u 28 w grupie leczonej rosuwastatyną i 27 w grupie placebo.

Nie wykazano różnic w podgrupach badania obejmujących wiek (poniżej lub powyżej 58 lat), nasilenie wady (maksymalna prędkość przepływu przez zastawkę poniżej lub powyżej 3,25 m/s), typ morfologiczny wady (zastawka dwu vs trójpłatkowa) i obecność zwapnień (brak lub niewielka ilość zwapnień vs znaczne i nasilone zwapnienia).

W czasie leczenia najczęstszymi objawem zgłaszanym przez chorych by ból mięśniowy, ale nie było przypadków rabdomiolizy. wzrost stężenia kinazy kreatynowej 10 razy powyżej górnej granicy normy obserwowano u 1 chorego leczonego rosuwastatyną i u 2 chorych w grupie placebo.

 

Intensywne leczenie rosuwastatyną nie hamuje progresji stenozy aortalnej u bezobjawowych chorych z łagodną i umiarkowaną postacią choroby.