Wstęp
Komórki macierzyste szpiku (bone marrow cells, BMC) i komórki progenitorowe posiadają właściwości, które mogą prowadzić do naprawy uszkodzonych narządów. W modelach eksperymentalnych wykazano, że podanie BMC bezpośrednio do uszkodzonego w wyniku zawału serca miokardium może wpływać na poprawę funkcji lewej komory w skutek różnicowania się do kardiomiocytów, wzmożonej angiogenezy, zmniejszenia apoptozy i zahamowania przemodelowania lewej komory. Podobnie zachęcające wyniki uzyskano również w badaniach eksperymentalnych po dożylnym podaniu BMC oraz w badaniach klinicznych fazy pierwszej po podaniu dowieńcowym. Wyniki tych badań nie uzyskały jednak, jak dotąd, jednoznacznego potwierdzenia w badaniach randomizowanych.
Cel badania
Ocena wpływu dowieńcowego podania BMC na funkcję lewej komory, u chorych z zawałem serca ściany przedniej z uniesieniem odcinka ST (ST-segment elevation myocardial infarction, STEMI), skutecznie leczonym pierwotną angioplastyką wieńcową (primary percutaneous coronary intervention, PPCI) w badaniu z randomizacją.
Grupę badaną stanowiło 100 chorych między 40. a 75. rokiem życia, ze STEMI z bólem dławicowym od 2 do 12 godz. po skutecznej PPCI z implantacją stentu do tętnicy zstępującej przedniej
Randomizacja od 3. do 5. dnia po wykonaniu PPCI do grupy, w której podawano dowieńcowo komórki macierzyste szpiku (n = 50 chorych) lub do grupy kontrolnej (n = 50 chorych). U chorych pobierano szpik i izolowano komórki jednojądrzaste szpiku (w grupie kontrolnej nie pobierano szpiku). BMC podawano dowieńcowo po rozprężeniu balonu w gałęzi zstępującej przedniej. Przed leczeniem oraz po 6 mies. badania wykonywano echokardiografię, SPECT i MRI.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: zmiany wartości frakcji wyrzutowej (ejection fraction, EF), objętości późnorozkurczowej i obszaru zawału po 6 mies. obserwacji.
Średni wiek chorych wyniósł 57,5 lat, mężczyźni stanowili 84% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 34% chorych, dusznicę bolesną u 24%, cukrzycę u 9%. Palacze – 44% badanych. Średnia wartość BMI – 27 kg/m2. Średnia wartość BP – 132/82 mm Hg. Średni czas od początku objawów chorobowych do PCI – 220 min. BMC podawano średnio 6 dni po zawale.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: nie wykazano różnic pomiędzy grupą leczoną a kontrolną w zakresie dynamicznych zmian EF, objętości późnorozkurczowej i obszaru zawału zarówno w badaniu SPECT, MRI i echokardiograficznym. Wyniki po 6 mies. leczenia zestawiono w tabeli 1.
Tabela 1. Wyniki po 6 mies. leczenia dla BMC i grupy kontrolnej
|
|
BMC |
gr. kontrolna |
|
|
wyniki badania SPECT |
|
zmiany wartości EF (%) |
8,1 ± 11,2 |
7,0 ± 9,6 |
p = 0,77 |
|
zmiany objętości ED (ml) |
-11,2 ± 36,0 |
-1,8 ± 17,6 |
p = 0,21 |
|
zmiany masy zawału (%) |
-11,0 ± 12,7 |
-7,8 ± 8,7 |
p = 0,21 |
|
wyniki badania MRI |
|
zmiany wartości EF (%) |
1,2 ± 7,5 |
4,3 ± 7,1 |
p = 0,054 |
|
zmiany objętości ED (ml) |
-6,9 ± 34,3 |
-2,7 ± 20,0 |
p = 0,49 |
|
zmiany masy zawału (%) |
-0,7 ± 5,1 |
-2,6 ± 5,2 |
p = 0,07 |
|
wyniki badania echokardiograficznego |
|
zmiany wartości EF (%) |
3,1 ± 7,9 |
2,1 ± 9,2 |
p = 0,70 |
|
zmiany objętości ED (ml) |
-8,9 ± 28,5 |
-10,8 ± 29,1 |
p = 0,74. |
Wnioski
Podanie dowieńcowe komórek macierzystych szpiku u chorych z zawałem serca ściany przedniej nie prowadzi do poprawy funkcji lewej komory po 6 mies. obserwacji.
Lunde K, Solheim S, Aakhus S, Arnesen H, Abdelnoor M, Egeland T, Endresen K, Ilebekk A, Mangschau A, Fjeld JG, Smith HJ, Taraldsrud E, Grogaard HK, Bjornerheim R, Brekke M, Muller C, Hopp E, Ragnarsson A, Brinchmann JE, Forfang K. Intracoronary injection of mononuclear bone marrow cells in acute myocardial infarction. N Engl J Med. 2006 Sep 21, 355(12), 1199-1209. [PMID]: 16990383.
Lunde K, Solheim S, Aakhus S, Arnesen H, Moum T, Abdelnoor M, Egeland T, Endresen K, Ilebekk A, Mangschau A, Forfang K. Exercise capacity and quality of life after intracoronary injection of autologous mononuclear bone marrow cells in acute myocardial infarction: results from the Autologous Stem cell Transplantation in Acute Myocardial Infarction (ASTAMI) randomized controlled trial. Am Heart J. 2007 Oct, 154(4), 710.e1-8. [PMID]: 17892996.
Lunde K, Solheim S, Forfang K, Arnesen H, Brinch L, Bjørnerheim R, Ragnarsson A, Egeland T, Endresen K, Ilebekk A, Mangschau A, Aakhus S. Anterior myocardial infarction with acute percutaneous coronary intervention and intracoronary injection of autologous mononuclear bone marrow cells: safety, clinical outcome, and serial changes in left ventricular function during 12-months’ follow-up. J Am Coll Cardiol. 2008 Feb 12, 51(6), 674-676. [PMID]: 18261689.
drukuj
