Wstęp. Cel badania
Długoterminowe obserwacje porównujące leczenie chorych z chorobą wielonaczyniową wieńcową za pomocą stentowania i postępowania chirurgicznego są nieznane. W dokonanych metaanalizach przewaga leczenia chirurgicznego ujawnia się po 5 i 8 latach obserwacji.
Chorzy niemym niedokrwieniem z stabilną i niestabilną dusznicą bolesną, z obecnością co najmniej dwóch zmian w dużych naczyniach nasierdziowych, z możliwością implantacji stentu jak również spełniający kryteria kwalifikacji do postępowania chirurgicznego.
Chory randomizowani do grupy leczenia inwazyjnego n=600 chorych lub chirurgicznego n=605 chorych.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: brak MACCE w ciągu 12 miesięcy po randomizacji (zgon, zdarzenie naczyniowe mózgowe, zawał, rewaskularyzacja).
Drugorzędowy punkt końcowy: porównanie typu postępowania po 3 i 5 latach.
Po 5 latach było 48(8.0% chorych) zgonów w grupie leczonej stentowaniem naczyń i 46 (7.6% chorych) zgonów w grupie leczonej chirurgicznie p=0.83. Podobnie nie było różnic w ilości zdarzeń naczyniowych mózgu (3.8% vs 3.5% chorych p=0.76) i zawałów serca (6.7% vs 5.6% chorych p=0.47). Złożony punkt końcowy zgon/udar/zawał wystąpił u 109(18.2%) chorych z grupy stentowania i u 90(14.9%) chorych z grupy leczonej chirurgicznie p=0.14. Główna różnica dotyczyła ponownych rewaskularyzacji. Postępowanie chirurgiczne wykonano u 63(10.5%) chorych z grupy leczonej inwazyjnie i u 7(1.2%) chorych leczonych chirurgicznie p<0.001 RR 9.08 (95%CI;4.19-19.7). Znacząca różnica wystąpiła już po roku i była wyższa po 3 latach na korzyść leczenia chirurgicznego. Ponowny zabieg przezskórny wykonano u 139(23.2%) chorych z grupy leczonej inwazyjnie i u 50(8.3%) chorych z grupy leczonej chirurgicznie p<0.001 RR 2.80 (95%CI;2.07-3.80). Łącznie niekorzystne zdarzenia (MACCE) wystąpiły u 250(41.7%) chorych z grupy leczonej inwazyjnie i u 132(21.8%) chorych z grupy leczonej chirurgicznie p<0.001 RR 1.91 (95%CI;1.60-2.28).
W badanej grupie było n=208 chorych z cukrzycą. Podobnie jak w grupie ogólnej nie stwierdzono różnic liczbie zgonów, zdarzeń mózgowych i zawałów serca, a główna różnica dotyczyła liczby rewaskularyzacji. Łącznie MACCE w grupie cukrzycy u 61(54.5%) chorych w grupie leczonej inwazyjnie i u 24(25.0%) chorych leczonych chirurgicznie p<0.001 RR 2.18 (95%CI;1.48-3.20). Nie było różnic porównując grupę chorych z cukrzycą i bez cukrzycy którzy byli leczeni chirurgicznie (25.0% vs 21.8% p=0.42), natomiast znacząca różnica wstąpiła przy porównaniu grup leczonych inwazyjnie w ilości ponownych rewaskularyzacji 42.9% vs 27.5% p=0.002.
Wnioski
W obserwacji 5-letniej nie było różnic w ilości zgonów, zawałów i udarów w grupie chorych z choroba wielonaczyniową, u której zastosowano leczenie inwazyjne przezskórne lub leczenie chirurgiczne. Jakkolwiek MACCE był wyższy w grupie leczonej inwazyjnie to wynikłą głównie z konieczności powtórnych działań rewaskularyzacyjnych.
Serruys PW, Ong AT, van Herwerden LA, Sousa JE, Jatene A, Bonnier JJ, Schonberger JP, Buller N, Bonser R, Disco C, Backx B, Hugenholtz PG, Firth BG, Unger F. Five-Year Outcomes After Coronary Stenting Versus Bypass Surgery for the Treatment of Multivessel Disease The Final Analysis of the Arterial Revascularization Therapies Study (ARTS) Randomized Trial. J Am Coll Cardiol. 2005 Aug 16, 46(4), 575-581. [PMID]: 16098418.
drukuj
