Wstęp
Niewydolność serca, choroby dróg oddechowych, infekcje i choroby zapalne są potencjalnymi czynnikami ryzyka zatorowości żylnej, szczególnie u chorych wymagających hospitalizacji. Fondaparinuks jest lekiem blokującym czynnik Xa, którego skuteczność w redukowaniu częstości epizodów zatorowych wykazano u chorych leczonych ortopedycznie.
Cel badania
Ocena skuteczności i bezpieczeństwa stosowania fondaparinuksu u chorych z ryzykiem zatorowości żylnej.
Grupę stanowiło 849 chorych > 60. roku życia, pozostających w łóżku przez co najmniej 4 dni z powodu zaostrzenia niewydolności serca (w klasie III-IV wg skali NYHA) lub z ostrymi chorobami płuc wikłającymi przewlekłe infekcje lub stany zapalne, takie jak zapalenie stawów, tkanek miękkich lub zapalenie kości.
Randomizacja do grupy otrzymującej 2,5 mg fondaparinuksu dziennie (n = 429 chorych) lub grupy placebo (n = 420 chorych). Leczenie prowadzono przez 6-14 dni. Chorzy byli obserwowani przez 30 dni.
Pierwszorzędowy złożony punkt końcowy: zakrzepica żylna wykryta w badaniu wenograficznym od 6. do 15. dnia i objawowa zakrzepica żylna do 15. dnia badania, duże krwawienia w okresie leczenia i 2 dni po jego przerwaniu (krwawienia wymagające interwencji chirurgicznej oraz krwawienia ze zmniejszeniem stężenia hemoglobiny o 20 g/l lub wymagające przetoczenia 2 lub więcej jednostek krwi).
Drugorzędowy punkt końcowy: zgony i małe krwawienia w okresie miesięcznej obserwacji.
Średni wiek chorych wyniósł 75 lat, mężczyźni stanowili 42% badanych. Niewydolność serca u 25% chorych, niewydolność oddechowa u 20% , infekcje i zapalenia u 25%, więcej niż jedna przyczyna u 30%. Przebyty lub trwający proces nowotworowy u 15%. Średnia wartość BMI – 26 kg/m2. Średni czas podawania leku – 7dni.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: zakrzepicę żylną w badaniu wenograficznym oraz objawową zakrzepicę żylną do 15. dnia badania stwierdzono znamiennie statystycznie rzadziej w grupie chorych leczonych fondaparinuksem u 18 chorych z grupy 321 (5,6%) oraz, 34 chorych z 323 (10,5%) w grupie placebo. Względna redukcja ryzyka o 46,7% (p = 0,029). W grupie chorych leczonych fondaparinuksem odnotowano mniejszą liczbę przypadków zarówno zakrzepicy żylnej proksymalnej, jak i dystalnej zakrzepicy głębokiej. Porównywalną skuteczność stwierdzono we wszystkich podgrupach chorych. W trakcie badania stwierdzono 5 przypadków zatorowości płucnej z następowym zgonem; wszystkie w grupie kontrolnej. W każdej z grup wystąpiły duże krwawienia u jednego chorego (0,2%).
Drugorzędowy punkt końcowy: w obserwacji miesięcznej zmarło 14 chorych (3,3%) w grupie leczonej fondaparinuksem oraz 25 chorych (6,0%) w grupie kontrolnej (p = 0,06). Częstość występowania małych krwawień nie różniła się pomiędzy grupami; w grupie leczonej fondaparinuksem – 11 chorych (2,6%) i 4 chorych (1,0%) w grupie kontrolnej.
Wnioski
Fondaparinuks jest skutecznym lekiem w prewencji bezobjawowej i objawowej zakrzepicy żylnej chorych > 60. roku życia, z czynnikami ryzyka choroby zatorowej leczonych szpitalnie. Leczenie fondaparinuksem nie powoduje większego ryzyka krwawień.
Cohen AT, Gallust AS, Lassen MR, Tomkowski W, Turpie AG, Davidson BL, Cariou RG, Lensing AW, Egberts JF. Fondaparinux vs placebo for prevention of venous thromboembolism in acutely ill medical patients (ARTEMIS). J Thromb Haemost. 2003, 1(suppl 1), P2046 abst.
Cohen AT, Davidson BL, Gallus AS, Lassen MR, Prins MH, Tomkowski W, Turpie AG, Egberts JF, Lensing AW; ARTEMIS Investigators. Efficacy and safety of fondaparinux for the prevention of venous thromboembolism in older acute medical patients: randomised placebo controlled trial. BMJ. 2006 Feb 11, 332(7537), 325-329. [PMID]: 16439370.
drukuj
