W badaniu ARMYDA wykazano istotne zmniejszenie częstości zawału okołozabiegowego po krótkotrwałym leczeniu atorwastatyną u chorych z przewlekła chorobą wieńcową, kierowanych do zabiegu inwazyjnego na naczyniach wieńcowych (percutaneous coronary intervention, PCI). Kontynuując ocenę statyn w prewencji zawałowej okołozabiegowej oceniono skuteczność atorwastatyny u chorych z ostrym zespołem wieńcowych w badaniu ARMYDA-ACS, uzyskując istotną redukcję poważnych zdarzeń sercowych w obserwacji 30 dniowej. Obecnie znaczna cześć chorych kierowana do PCI jest przewlekle leczona statynami i nie oceniano, czy dodatkowa duża dawka atorwastatyny podana przed PCI poprawia wyniki leczenia.

 

Ocena skuteczności atorwastatyny podanej w dawce 80 mg przed zabiegiem PCI u chorych kierowanych z stabilną dusznicą bolesną lub ostrym zespołem wieńcowym bez uniesienia odcinka ST, uprzednio przewlekle leczonych statynami.

Grupę badaną stanowiło 383 chorych, przewlekle leczonych statynami (> 30 dni), z dusznicą bolesną stabilną i ostrym zespołem wieńcowym bez uniesienia odcinka ST, kierowanych do zabiegu PCI.

Randomizacja do grupy otrzymującej 80 mg atorwastatyny 12 godz. przed badaniem i 40 mg 2 godz. przed badaniem angiograficznym (n = 192 chorych) lub do grupy otrzymującej 40 mg leku 2 godz. przed badaniem angiograficznym (n = 191 chorych). U chorych pobierano krew do badań na początku badania i w 8. i 24. godz. po badaniu. Wszyscy chorzy otrzymywali 100 mg dziennie ASA i klopidogrel w dawce 600 mg co najmniej 3 godz. przed zabiegiem. Po zabiegu kontynuowano leczenie ASA (100 mg dziennie) i klopidogrelem 75 mg dziennie). Kliniczna ocena chorych po 30 dniach.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: klinicznie MACE zgon sercowy, zawał i ponowna rewaskularyzacja naczynia (target vessel revascularization, TVR).

Drugorzędowy punkt końcowy: wzrost stężenie markerów martwicy serca powyżej górnej granicy normy po zabiegu PCI, zmiany w stężeniu CRP. Klinicznie MACE w grupie chorych z stabilną dusznica bolesną i ostrym zespołem wieńcowym.

Średni wiek chorych wyniósł 66 lat, mężczyźni stanowili 80% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 81% chorych, przebyty zawał u 34%, przebyte PCI u 39%, przebyte CABG u 9%, cukrzycę u 36%. Palacze – 24% badanych. Średnie stężenie LDL – 92 mg/dl.

Klinicznie dusznica stabilna u 54% chorych, ostry zespół wieńcowy u 46%. Choroba wielonaczyniowa u 49% badanych. Zmiana naczyniowa zlokalizowana w gałęzi zstępującej przedniej u 43% chorych, w gałęzi okalającej u 28%, w prawej tętnicy wieńcowej u 27% i w pomoście u 2%. Zmiany typu B2/C w 54% chorych. Średnio implantowano 1,3 stenta na jednego chorego. Średni czas leczenia statyną 9,1 mies.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: istotnie statystycznie częściej wystąpił w grupie kontrolnej. MACE stwierdzono u 3,7% chorych w grupie leczonej atorwastatyną w dużej dawce i u 9,4% chorych w grupie kontrolnej (p = 0,037). Główna różnica dotyczyła częstości wystąpienia zawału okołozabiegowego (3,7 vs 8,9% chorych, p = 0,056).

Drugorzędowy punkt końcowy: stężenie CKMB powyżej górnej granicy normy po PCI stwierdzono u 13% chorych w grupie leczonej dużą dawką atorwastatyny i u 24% chorych w grupie kontrolnej (p = 0,0017). W przypadku troponiny I wzrost taki obserwowano u 37 vs 49% chorych, odpowiednio w grupach (p = 0,021). Stężenie CRP po zabiegu było porównywalne w grupach (2,0 vs 3,0 mg/l, p = 0,10).

W grupie chorych z stabilną dusznicą bolesną MACE obserwowano u 4,0% chorych leczonych atorwastatyną i u 4,9% chorych w grupie kontrolnej (p = 0,98). Natomiast w grupie z ostrym zespołem wieńcowym odpowiednio u 3,3 vs 14,8% chorych (p = 0,015).

W analizie wieloczynnikowej leczenie atorwastatyna wiązało się z obniżeniem ryzyka MACE w obserwacji 30 dniowej (OR 0,50; 95% CI 0,20-0,80; p = 0,039). Podobna korzyść wykazano w grupie chorych z ostrym zespołem wieńcowym (OR 0,18; 95% CI 0,10-0,83; p = 0,027), ale nie w grupie z przewlekłą chorobą wieńcową (OR 0,74; 95% CI 0,20-2,90; p = 0,70).

 

U chorych przewlekle leczonych statyną dodatkowa wysoka dawka atorwastatyny poprawia wyniki leczenia, szczególnie w grupie chorych z ostrym zespołem wieńcowym bez uniesienia odcinka ST. Wyniki badania mogą być podstawą do rutynowego stosowania dużych dawek atorwastatyny przed zabiegami inwazyjnymi jako punkt wyjścia do przewlekłego leczenia.