Wstęp
Nie jest znana skuteczność atorwastatyny zastosowanej u chorych z ostrym zespołem wieńcowym (acute coronary syndrome, ACS) przed zabiegiem rewaskularyzacji (percutaneous coronary intervention, PCI). Z badań obserwacyjnych wiadomo, że u chorych, którym podawano statyny przed wystąpieniem ACS i u których wykonano zabieg na naczyniach wieńcowych, obserwowano mniejszą częstość uszkodzeń miokardium po zabiegu i mniejszą częstość zdarzeń sercowo-naczyniowych w obserwacji 6-miesięcznej.
Cel badania
Ocena skuteczności atorwastatyny u chorych z ACS bez uniesienia odcinka ST (non ST-segment elevation, NSTE-ACS), u których zastosowano atorwastatynę przed PCI.
Grupę badaną stanowiło 191 chorych z NSTE-ACS (niestabilną dusznicą lub zawałem mięśnia sercowego bez uniesienia odcinka ST – non ST-elevation myocardial infarction, NSTEMI), kierowanych do PCI w ciągu 48 godz. od początku objawów. Do badania nie włączano chorych z NSTE-ACS wymagających pilnego PCI.
Chorych randomizowano do grupy otrzymującej 80 mg atorwastatyny na 12 godz. przed PCI i następnie 40 mg na 2 godz. przed zabiegiem (n = 96) lub grupy placebo (n = 95). Wszyscy chorzy otrzymywali ASA 100 mg, klopidogrel 600 mg na 3 godz. przed badaniem angiograficznym, antagonistów receptora GP IIb/IIIa w zależności od sytuacji klinicznej. W czasie zabiegu stosowano UFH celem wydłużenia ACT > 300 s. Po zabiegu wszyscy chorzy otrzymywali ASA 100 mg dziennie, klopidogrel 75 mg dziennie przez 6 mies. i atorwastatynę 40 mg dziennie. U chorych pobierano krew do badań przed PCI oraz po 8 i 24 godz. od zabiegu.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: złożony, poważne niepożądane zdarzenia sercowe (major adverse cardiac events, MACE), zgon, zawał, ponowna rewaskularyzacja po 30 dniach od wykonania PCI.
Drugorzędowy punkt końcowy: zwiększenie stężenia markerów uszkodzenia serca po wykonaniu zabiegu, zmiany stężenia CRP.
Średni wiek chorych wynosił 66 lat, mężczyźni stanowili 79% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 74% chorych, zawał u 22%, PCI u 11%, CABG u 3%, cukrzycę u 30%, hiperlipidemię u 32%. Palacze – 26% badanych.
Niestabilna dusznica występowała u 64% chorych, zawał serca bez uniesienia odcinka ST u 36%. Czas do wykonania angiografii wynosił 22 godz. Chorobę wielonaczyniową rozpoznano u 40%. W badaniu angiograficznym występował podobny rozkład i typ zmian w naczyniach w poszczególnych grupach. Stent implantowano 99% chorych (w tym stenty pokryte lekiem antyproliferacyjnym 60% chorych). Średnia liczba stentów przypadających na jednego chorego wynosiła 1,4, średnia długość stentu – 17 mm.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: wystąpił u 4 chorych (5%) w grupie otrzymującej atorwastatynę przed zabiegiem PCI i u 14 chorych (17%) w grupie kontrolnej (p = 0,01). Nie odnotowano zgonów w grupach, zawał stwierdzono u 4 chorych (5%) w grupie leczonej atorwastatyną i u 13 chorych (15%) w grupie kontrolnej (p = 0,04). Ponowną rewaskularyzację przeprowadzono u jednego chorego w grupie kontrolnej.
Drugorzędowy punkt końcowy: liczba chorych ze stężeniem markerów powyżej górnej granicy normy przed zabiegiem PCI była porównywalna w grupach. Zwiększone stężenie CKMB odnotowano u 5 vs 8% chorych (p = 0,52), troponiny I u 35 vs 33% chorych (p = 0,92), mioglobiny u 29 vs 26% chorych (p = 0,77). Po zabiegu liczba chorych, u których doszło do zwiększenia stężenia CKMB i troponiny I, była istotnie statystycznie niższa w grupie otrzymującej atorwastatynę. Wzrost stężenia CKMB obserwowano u 7 vs 27% chorych (p = 0,001), troponiny I u 41 vs 58% chorych (p = 0,039), nie odnotowano różnic w stężeniu mioglobiny – zwiększenie stężenia wystąpiło u 45 vs 42% chorych (p = 0,81). Stężenie CRP było podobne w grupach przed zabiegiem PCI i po nim, zwiększenie stężenia CRP było istotnie niższe w grupie atorwastatyny (wzrost o 63 vs 147%, p = 0,01).
W analizie wieloczynnikowej włączenie atorwastatyny do leczenia wiązało się redukcją MACE o 88% (OR 0,12; 95% CI 0,05–0,5; p = 0,004).
Wnioski
Badanie wykazało, że leczenie atorwastatyną przez krótki okres czasu przed PCI może poprawić wyniki u chorych z NSTE-ACS. Uzyskane wyniki mogą przemawiać za rutynowym stosowaniem dużych dawek atorwastatyny przed zabiegami u chorych z NSTE-A
Patti G, Pasceri V, Colonna G, Miglionico M, Fischetti D, Sardella G, Montinaro A, Di Sciascio G. Atorvastatin pretreatment improves outcomes in patients with acute coronary syndromes undergoing early percutaneous coronary intervention: results of the ARMYDA-ACS randomized trial. J Am Coll Cardiol. 2007 Mar 27, 49(12), 1272-1278.
drukuj
