Wstęp

Aliskiren jest pierwszym skutecznym doustnym inhibitorem reniny. Długi półokres trwania wynoszący 40 godz. powoduje, że lek można stosować raz dziennie. Leczenie aliskirenem powoduje obniżenie poziomu aktywności reninowej osocza zarówno u chorych z nadciśnieniem tętniczym, jak i u osób zdrowych.

 

Randomizacja chorych po 2 tyg. odstawienia leków uprzednio stosowanych w leczeniu nadciśnienia tętniczego i po 2–4 tyg. podawania placebo do grupy leczonej aliskirenem w dawce dziennej 150 mg (n = 172), 300 mg (n = 169), 600 mg (n = 166) lub do grupy placebo (n = 165). Leczenie kontynuowano przez okres 8 tyg. Lek podawano o 8.00 rano lub po wizycie porannej związanej z oceną kliniczną chorego, która odbywała się co 2 tyg. oraz 2 dni i 2 tyg. po odstawieniu leków.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: zmiana DBP po 8 tyg. leczenia.
Drugorzędowy punkt końcowy: zmiana SBP, 24-godzinne monitorowanie zmiany BP z oceną wskaźnika trough-to-peak, liczba chorych, którzy osiągnęli docelowe wartości DBP (< 90 mm Hg lub spadek o ≥10 mm Hg), liczba chorych z docelową wartością BP < 140/90 mm Hg, ocena aktywności reninowej osocza i stężenia reniny.

Średni wiek chorych wynosił 53 lata, mężczyźni stanowili 63% badanych. Cukrzycę stwierdzono u 7% pacjentów, otyłość z BMI ≥30 kg/m² u 37%, zespół metaboliczny u 43%. Średnia wartość DBP – 99,5 mm Hg, SBP – 152 mm Hg. Aktywność reninowa osocza 0,75 ng/ml/godz., stężenie reniny 10 U/ml.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: w grupie placebo obniżenie DBP wyniosło 4,9 mm Hg, natomiast w poszczególnych grupach otrzymujących wzrastające dawki leków obniżenie wartości DBP wyniosło 10,3 mm Hg w grupie otrzymującej 150 mg aliskirenu, 11,1 mm Hg w grupie otrzymującej 300 mg leku, a w grupie otrzymującej 600 mg – 12,5 mm Hg, bez różnic pomiędzy grupami leczonymi aliskirenem i z istotną statystycznie różnicą w porównaniu z grupą placebo (p < 0,0001).

Drugorzędowy punkt końcowy: obniżenie SBP w grupie placebo o 3,8 mm Hg, w grupie otrzymującej 150 mg aliskirenu o 13,0 mm Hg, w grupie otrzymującej 300 mg leku o 14,7 mm Hg i w grupie otrzymującej 600 mg o 15,8 mm Hg, (p < 0,0001 vs placebo). Obniżenie DBP porównywalne z obniżeniem po 8 tyg. leczenia obserwowano już po 2 tyg. podawania leku w każdej z grup chorych poddanych leczeniu. Liczba chorych, którzy osiągnęli docelowe wartości DBP, była istotnie większa w grupach leczonych, odpowiednio u 59,3, 63,3 i 69,3% chorych dla dawki 150, 300 i 600 mg w porównaniu z 36,2% chorych z grupy placebo. Podobnie docelowe wartości BP osiągnięto odpowiednio w grupach 35,9, 41,6 i 46,4% chorych vs 20,3% chorych (p < 0,0001). W 24-godzinnym monitorowaniu BP również wykazano istotnie niższe wartości DBP (p < 0,001) i SBP (p < 0,0001) dla wszystkich grup leczonych w porównaniu z placebo. Wskaźnik trough-to-peak dla poszczególnych grup leczonych osiągnął wartości 0,64, 0,98 i 0,86.
Obniżenie aktywności reninowej osocza wyniosło dla grup leczonych 79,5, 81,1 i 75,0% w porównaniu ze wzrostem o 19,5% w grupie placebo. Zaobserwowano geometryczny wzrost stężenia reniny w poszczególnych dawkach leków, bez zmian w grupie placebo. Po odstawieniu leku nie zanotowano gwałtownego wzrostu ciśnienia, a po 2 tyg. od odstawienia leku wartości DBP były o 5,3 mm Hg niższe, a średnia wartość SBP niższa o 4,9 mm Hg we wszystkich grupach leczonych w porównaniu z placebo. Objawy uboczne podobne w grupach, natomiast przerwanie leczenia z powodu poważnych objawów ubocznych było częstsze w grupie placebo. W grupie chorych otrzymujących 600 mg aliskirenu istotnie częściej stwierdzano biegunkę (p < 0,0001).