Chorzy z cukrzycą stanowią grupę z podwyższonym ryzykiem rozwoju nefropatii pokontrastowej. Ryzyko to jest niezależne od wyjściowego poziomu kreatyniny.

Ocena efektywności podawania N-acetylcysteiny (N-acetylcysteine, NAC) i nawadniania w porównaniu z leczeniem tylko płynami w grupie chorych z cukrzycą niezależnie od poziomu kreatyniny.

Grupę badaną stanowiło 137 chorych > 18. roku życia, z cukrzycą kierowanych do badania koronarograficznego.

Randomizacja do grupy otrzymującej płyny i 1200 mg NAC na 12 godz. przed angiografią i 1200 mg po badaniu (n = 68 chorych) lub do grupy leczonej tylko płynami (n = 69 chorych). Próba otwarta ze względu na fakt, że nie można zamaskować specyficznego smaku NAC. Wszyscy chorzy przyjmowali litr płynów doustnie 10 godz. przed koronarografią. Protokół dożylnego nawadniania zakładał podawanie 0,45% roztworu soli fizjologicznej przez 6 godz. z szybkością 300 ml/godz. Nawadnianie dożylne rozpoczynano w trakcie koronarografii. Wyjściowy pomiar poziomu kreatyniny oznaczano w okresie przed badaniem, obliczając klirens kreatyniny ze wzoru MDRD.

Pierwszorzędowy punkt końcowy: zmiany w stężeniach kreatyniny w ciągu 96 godz. po wykonaniu angiografii.

Drugorzędowy punkt końcowy: liczba chorych z nefropatią kontrastową definiowaną jako wzrost stężenia kreatyniny ≥ 0,5 mg/dl.

Średni wiek grupy wyniósł 65 lat, mężczyźni stanowili 64% chorych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 90% chorych, niewydolność serca u 11%. Poziom kreatyniny i wartości GFR porównywalne pomiędzy grupami, podobnie jak wartość ciśnienia skurczowego i rozkurczowego. Średnia objętość kontrastu podanego w trakcie badania koronarograficznego nie różniła się w obu grupach: w grupie nawadnianej 98 ± 65 ml, w grupie leczonej NAC 88 ± 61 ml (p = 0,34).

Pierwszorzędowy punkt końcowy: średnia zmiana stężenia kreatyniny nie różniła się pomiędzy badanymi grupami, w grupie z podażą płynów wyniosła 0,08 ± 0,11 mg/dl oraz 0,14 ± 0,47mg/dl w grupie otrzymującej NAC (p = 0,80).

Drugorzędowy punkt końcowy: w grupie leczonej płynami nefropatia kontrastowa rozwinęła się u jednego chorego (1,4%) i aż u 6 chorych (9,2%) leczonych NAC (p = 0,043).

U chorych, którzy otrzymali więcej niż 100 ml kontrastu, zmiana w stężeniu kreatyniny była podobna pomiędzy grupami, w grupie leczonej płynami – 0,11 ± 0,12 mg/dl (n = 35 chorych) i w grupie NAC – 0,24 ± 0,61 mg/dl (n = 25 chorych); (p = 0,34). Porównywalne wyniki otrzymano również w podgrupie chorych z wyjściowym stężeniem kreatyniny powyżej 1,3 mg/dl.

Skojarzone zastosowanie N-acetylcysteiny i nawadniania w prewencji nefropatii kontrastowej u chorych z cukrzycą, poddawanych badaniu koronarograficznemu nie przynosi korzyści w porównaniu z izolowaną terapią płynami.