Wstęp. Obecnie dostępne leki antyarytmiczne odznaczają się umiarkowanym stopniem skuteczności w przewracaniu rytmu zatokowego u chorych z migotaniem przedsionków (atrial fibrillation, AF), a ponadto stosowanie ich wiąże się z ryzykiem proarytmii i hipotensji. Czas w którym nastąpi konwersja jest dla większości leków nieprzewidywalny i może być długi, szczególnie w przypadku leków stosowanych doustnie. Wernakalant (RSD 1235) lek blokujący kanał K⁺ i Na⁺, jest relatywnie selektywnym lekiem działającym głównie na mięsień przedsionków, o półokresie działania od 2 do 3 godz. W modelu zwierzęcym powoduje wydłużenie refrakcji przedsionków, bez istotnego wpływu na refrakcję komór.
Cel badania. Ocena skuteczności i bezpieczeństwa stosowania wernakalantu celem przywrócenia rytmu zatokowego u chorych z AF.

Grupę badaną stanowiło 336 chorych w wieku ≥18 lat, z utrzymującym się AF, trwającym od 3 godz. do 45 dni, z masą ciała pomiędzy 45 do 136 kg, otrzymujący leki antykoagulacyjne, z SBP >90 i <160 mm Hg i DBP <95 mm Hg. Do badań nie włączano chorych z chorobą węzła zatokowego, z szerokim zespołem QRS (>0,14 s), z czynnością serca <50 bpm i z wydłużonym QT>0,44 s.

Randomizacja w stosunku 2:1 do do grupy leczonej wernakalantem (n=221 chorych) lub do grupy placebo (n=115 chorych). Dodatkowo chorzy podzieleni ze względu na czas trwania na grupę z czasem trwania AF od 3 godz. do 7 dni (n=220 chorych, krótki czas trwania) lub od 8 do 45 dni (n=119 chorych, długi czas trwania). Wernakalant podawano w 10 min wlewie w dawce 3,0 mg/kg (lub placebo) i obserwowano przez 15 min. Jeżeli nie nastąpił powrót rytmu zatokowego podawano ponownie wernakalant w dawce 2 mg/kg. Podawanie leku było wstrzymywane w przypadku wydłużenia QT >0,55 s lub >25%, przy czynności serca pomiędzy 40 a 50 bpm z objawami lub <40 bpm, przy SBP <85 lub >190 mm Hg, przy pojawieniu się LBBB lub wydłużeniu zespołu QRS ≥50%, w przypadku częstoskurczu komorowego, przy pauzach trwających ≥5 s lub przy objawach nietolerancji leku. Chorzy pozostawali na obserwacji do 8 godz.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: liczba chorych w grupie z krótko trwającym AF, u których uzyskano rytm zatokowy trwający co najmniej 1 min w okresie 90 min od rozpoczęcia podawania leku.
Drugorzędowy punkt końcowy: czas do uzyskania rytmu zatokowo w grupie chorych z krótkim czasem trwania AF po pierwszym podaniu leku, liczba chorych z rytmem zatokowym po 24 godz.

Średni wiek chorych wyniósł 62 lat, mężczyźni stanowili 69% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 43% chorych, dusznicę bolesną u 21%, przebyty zawał u 9%, niewydolność serca u 15%, cukrzycę u 8%, hiperlipidemię u X%,. Palacze – 14% badanych.
Średni czas trwania AF – łącznie w obu grupach 50 godz., w grupie z krótkim okresem trwania AF – 28 godz., z długim okresem trwania w grupie placebo – 465 godz., w grupie otrzymującej wernakalant – 613 godz.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: konwersję AF do rytmu zatokowego obserwowano 51,7% chorych w grupie leczonej wernakalantem i u 4,0% chorych w grupie placebo (p<0,001). Jeszcze lepszy wynik uzyskano w podgrupie chorych z AF trwającym od 3 do 48 godz., w której konwersję rytmu uzyskano u 62,1% chorych w porównaniu do 4,9% w grupie placebo (p<0,001). Natomiast w podgrupie z czasem trwania AF od 3 do 8 dni konwersje rytmu obserwowano u 23,8% chorych w grupie otrzymującej wernakalant i u żadnego chorego w grupie placebo (p=0,048).
Drugorzędowy punkt końcowy: średni czas do uzyskania rytmu zatokowego w grupie leczonej wernakalantem wyniósł 11 min. Tylko 1 chorych z grupy leczonej wernakalantem stwierdzono rytm zatokowy po 24 godz. od podania leku. W grupie z długim czasem trwania AF, rytm zatokowy uzyskano u 7,9% chorych i u żadnego chorego w grupie placebo (p=0,09). Łącznie przywrócenie rytmu zatokowego obserwowano u 37,6% chorych w grupie leczonej wernakalantem i u 2,6% chorych w grupie placebo (p<0,001).
Większość objawów niepożądanych wiązało się z potrzeba ponownej hospitalizacji z powodu AF w obserwacji 30 dniowej. Z powodu objawów zależnych od podawanych leków leczenie przerwano u 4 chorych w grupie leczonej wernakalantem (u 3 chorych bradykardia, u 1 hipotensja, u 1 wydłużenie QT) i u 1 chorego w grupie placebo (wydłużenie QT).
Nie obserwowano istotnego wpływu werankalantu na czynność serca, natomiast lek wydłużał czas trwania zespołu QRS po pierwszej infuzji leku. Również obserwowano wydłużenie czasu trwania QT, oraz czasu QT korygowanego zarówno wzorem Bazetta jak i Fridericia. Po pierwszej infuzji leku czas ten był istotnie statystycznie dłuższy w porównaniu do czasów uzyskanych w grupie placebo (p<0,001). Również podobne wydłużenie czasów QT obserwowano w grupie w której przywrócono rytm zatokowy jak i w grupie chorych u których utrzymywało się AF.
Obserwowano przejściowo hipotensję około 15 min po podaniu leków, ale obniżenie ciśnienia nie wymagało podawania leków.

Wnioski. Wernakalant powoduje szybką konwersję migotania przedsionków w rytm zatokowy. Lek jest dobrze tolerowany.