Tomograficzna ocena naczyń wieńcowych (coronary computed tomographic angiography, CCTA) jest nową nieinwazyjną metodą umożliwiając wykrycie lub wykluczenie zmian stenotycznych w naczyniach wieńcowych. Wprowadzenie 64-rzędowej tomografii (multidetector computed tomography, MDCT) zwiększyło dokładność oceny zmian naczyniowych i zmniejszyło liczbę segmentów naczyń wieńcowych trudnych do oceny. Dotychczasowe badania oparte są głównie na doświadczeniach jednoośrodkowych z wysokim odsetkiem chorych ze zmianami w naczyniach wieńcowych. Brak jest badania oceniającego skuteczność CCTA u chorych bez rozpoznanej choroby wieńcowej lub z pośrednim ryzykiem choroby wieńcowej w ocenie wieloośrodkowej.

 

Cel badania
Ocena przydatności CCTA do wykrycia lub wykluczenia istotnych zmian w naczyniach wieńcowych u chorych z bólem w klatce piersiowej bez wcześniej rozpoznanej choroby wieńcowej.

Grupę badaną stanowiło 230 chorych w wieku ≥ 18 lat, z bólem typowym lub nietypowym w klatce piersiowej, nie wymagający wykonania pilnego zabiegu inwazyjnego na naczyniach wieńcowych. Z badania wykluczono chorych z udokumentowana chorobą wieńcową.

Wszyscy chorzy mieli wykonane badanie MDCT aparatem 64-rzędowym. Chorzy z rytmem zatokowym >65 bpm otrzymywali dożylnie metoprolol celem osiągnięcia HR <65 bpm. Metoprolol podawano w dawce początkowej 5 mg do maksymalnej dawki 25 mg. W czasie badania podawano kontrast (Visipaque) w 3 fazach: 60 ml kontrastu, 40 ml mieszaniny w stosunku 1:1 kontrastu i roztworu soli i 50 ml roztworu soli. Ocena uzyskanych obrazów była dokonywana przez 3 badaczy. Ocena naczyń wieńcowych według 15-segemntowaego podziału według AHA (American Heart Association). Wszystkie segmenty były oceniane jako możliwe lub niemożliwe do oceny. Zmiany stenotyczne oceniane w przedziałach od 1-29%, 30-49%, 50-69%, 70-99% i 100%. W przypadku całkowitej okluzji segmenty lezące poniżej zamknięcia nie były oceniane. U wszystkich wykonano badanie inwazyjne naczyń wieńcowych. Średni okres pomiędzy badaniem CCTA a badaniem inwazyjnym wyniósł 5,9 dni.

Średni wiek chorych wyniósł 57 lat, mężczyźni stanowili 59% badanych. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 67% chorych, cukrzycę u 24%, hiperlipidemię u 68%, otyłość u 39%. Palacze – 56% badanych. Średni BMI – 31,5 kg/m².

Obciążenie rodzinne chorobą wieńcową u 74% chorych, siedzący tryb życia u 34%.

 

Ocena chorych. W badaniu inwazyjnym zmianę stenotyczną ≥ 50% stwierdzono u 55 chorych, w badaniu CCTA u 52 chorych, zmianę stenotycznaą ≥ 70% odpowiednio u 31 i 29 chorych. Czułość badania CCTA dla zmiany 50 i 70% wyniosła odpowiednio 95 i 94%, a specyficzność 83% dla obu pomiarów. Wartość predykcyjna wyniku pozytywnego u chorych z pośrednim ryzykiem obecności choroby wieńcowej była niska i wyniosła 64 i 48% odpowiednio dla zmian 50 i 70%, natomiast wartość predykcyjna wyniku negatywnego była wysoka i wyniosła 99% dla obu zmian.

Ocena naczyń. W badaniu inwazyjnym zmianę stenotyczną ≥ 50% stwierdzono w 87 naczyniach, w badaniu CCTA w 73 naczyniach, zmianę stenotyczną ≥ 70% odpowiednio w 38 i 32 naczyniach. Czułość badania CCTA dla zmiany 50 i 70% wyniosła dla obu zmian 84%, a specyficzność 90 i 92% odpowiednio dla obu pomiarów. Wartość predykcyjna wyniku pozytywnego wyniosła 51 i 38% odpowiednio dla zmian 50 i 70%, natomiast wartość predykcyjna wyniku negtywnego była wysoka i wyniosła 99% dla obu zmian.

Wskaźnik uwapnienia zmian (coronary artery calcium score, CAC score). Porównując zmiany uzyskane w badaniu CCTA z CAC score nie wykazano różnic w czułości badania, a zmniejszyła się specyficzność w zależności od ilości jednostek Agatstona

W przypadku osób z BMI ≤ 30 lub > 30 kg/m² nie wykazano różnic w czułości i specyficzności badania dla zmian stenotycznych ≥ 50%. Podobnie u chorych z czynnością serca ≤ 65 lub > 65 bpm czułość i specyficzność badania była porównywalna.

U chorych z bólem w klatce piersiowej bez rozpoznanej choroby wieńcowej, 64-rzędowa tomograficzna ocena naczyń wieńcowych jest badaniem o wysokiej wartości diagnostycznej w rozpoznawaniu zmian stenotycznych zarówno dla zmian ≥ 50 jak ≥ 70%. Wysoka wartość predykcyjna wyniku negatywnego zarówno w odniesieniu do chorych jak i do zmian w naczyniach powoduje, że nieinwazyjne badanie CCTA jest badaniem alternatywnym w stosunku do badania inwazyjnego w wykluczaniu zmian w naczyniach wieńcowych.