Wstęp. Cel badania
Zarówno prewencja pierwotna jak i wtórna u chorych z cukrzycą daje wymierne korzyści z stosowania statyn obserwowane w badaniach randomizowanych. Również ostatnie badanie CARDS wykazało, że stosowanie statyny w prewencji pierwotnej zmniejsza częstość nowo rozpoznawanych niewydolności nerek. Nie ma badań oceniających korzyści z stosowania statyn u chorych z cukrzycą i dializowanych, wśród których chorzy z cukrzycą typu 2 stanowią większość.
Chorzy w wieku 18-80 lat z cukrzycą t.2 hemodializowani przez co najmniej 2 lata.
Chorzy otrzymywali placebo przez pierwsze 4 tygodnie badania, następnie byli randomizowani do grupy placebo n=636 chorych lub otrzymujących atorwastatynę 20 mg dziennie. Badania kontrolne po 4 tygodniach, a następnie co 6 miesięcy.
Pierwszorzędowy punkt końcowy: złożony, zgon z przyczyn sercowych, zawał, udar. Chorzy obserwowani do pierwszego z wymienionych zdarzeń.
Drugorzędowy punkt końcowy: złożony, zgon z wszystkich przyczyn, wszystkie zdarzenia sercowe i naczyniowo-mózgowe.
W grupie leczonej atorwastatyną średni poziom wyjściowy LDL obniżył się z 121mg/dl do 72 mg/dl po 4 tygodniach leczenia i utrzymywał się na podobnym poziomie do końca badania. W grupie placebo wynosił 125 mg/dl i po 4 tygodniach leczenia pozostawał bez zmian (śr. 120 mg/dl).
Pierwszorzędowy punkt końcowy: wystąpił u 12.6% chorych z grupy leczonej atorwastatynę po roku obserwacji i u 31.5% chorych po 3 latach. W grupie kontrolnej 11.2% i 30.5% chorych odpowiednio w czasie wystąpił punkt pierwotny HR 0.92 (95%CI;0.77-1.10) p=0.37. Podobna liczba zgonów wystąpiła w grupach 20% vs 23% chorych RR 0.81 (95%CI; 0.64-1.03) p=0.08. W grupie atorwastatyny 11% chorych przebyło zawał w porównaniu do 12% chorych z grupy kontrolnej RR 0.88 (95%CI;0.64-1.21) p=0.42. 27 chorych umarło z powodu udaru w grupie leczonej atorwastatyną tylko 13 w grupie kontrolnej RR 2.03 (95%CI;1.05-3.93) p=0.04. Udar nie zakończony zgonem był porównywalny w grupach (p=0.89).
Drugorzędowy punkt końcowy: Liczba zgonów z wszystkich przyczyn była podobna w grupach (48% vs 50% chorych RR 0.93 (95%CI;0.79-1.08) p=0.33. Liczba wszystkich zdarzeń sercowych (zgon, zawał, rewaskularyzacja) była niższa w grupie atorwastatyny 33% vs 39% chorych RR 0.82 (95%CI;0.68-0.99) p=0.03, lecz nie zdarzeń naczyniowo-mózgowych (udar, TIA) 135 vs 11% RR 1.12 (95%CI;0.81-1.55) p=0.49 i zgonów z różnych przyczyn 48% vs 50% RR 0.93 (95%CI;0.79-1.08) p=0.33.
Wnioski
Atorwastatyna nie ma znaczącego wpływu na końcowy punkt złożony (zgon, zawał, udar) naczyniopochodny u chorych dializowanych z cukrzycą.
Wanner C, Krane V, Marz W, Olschewski M, Mann JF, Ruf G, Ritz E; German Diabetes and Dialysis Study Investigators. Atorvastatin in patients with type 2 diabetes mellitus undergoing hemodialysis. N Engl J Med. 2005 Jul 21, 353(3), 238-248. [PMID]: 16034009.